Неба – наша айчына. Урачыстасць Унебаўшэсця Пана

Развітанне Езуса з вучнямі, якое адбылося ў дзень Яго ўнебаўшэсця, нагадвае пра многія развітанні, якія перажывае кожны чалавек у сваім жыцці.

Кожны з нас мусіць развітацца з дзяцінствам, з маладосцю, з перыядам поспехаў, з часам, калі мы патрэбныя і ў цэнтры ўвагі. Мы мусім развітацца з дарагімі нам людзьмі, з месцамі на зямлі, у якіх нам утульна і добра. Кожнае развітанне прычыняе боль, часам моцны. Але ў кожным развітанні ёсць таксама шанец на штосьці новае, бо кожнае развітанне ачышчае і развівае.

Урачыстасць Унебаўшэсця Пана мы адзначаем 9 мая.

Расставанне Езуса з вучнямі напоўнена, аднак, надзеяй і радасцю. Вучні, поўныя энтузіязму і моцы Духа Святога, ідуць у свае дамы з вялікай радасцю і абвяшчаюць Евангелле, значыць тое, што пачулі ад свайго Настаўніка і Кіраўніка. Евангелле нам кажа, адкуль вучні чэрпалі сілу для такой радасці. Яны пастаянна знаходзіліся ў святыні, праслаўляючы і благаслаўляючы Бога. Малітва, прабыванне ў святыні, праслаўленне Бога былі для іх прадчуваннем неба, у якое ўвайшоў Езус.

Досвед унебаўшэсця пасылае нас у штодзённасць, дзе мы знаходзімся, вучымся і працуем. Мы павінны несці неба туды, дзе знаходзіцца штодзённасць, дзе “пекла”, дзе пануюць пустэча і бессэнсоўнасць. Мы не павінны пастаянна ўзірацца ў неба (пар. Дз 1, 10n). Неба адкрываецца над намі, калі мы з Езусам, калі прабываем на малітве, на Эўхарыстыі...

“Езус Хрыстус, Галава Касцёла, апярэджвае нас у хвалебным Валадарстве Айца, каб мы як члены Яго Цела жылі ў надзеі, што аднойчы будзем з Ім навекі” (ККК 666).

Несумненна, бывае хвіліна, калі малітва, Эўхарыстыя пачынаюць стамляць, мучыць. Але ад часу да часу мы адчуваем таксама блізкасць Езуса, супольнасці, адкрыццё неба. Мы адчуваем тады, што ўсе іншыя справы і рэчы адносныя, другасныя, неабавязкова для нас патрэбныя. Гэта не ўцёкі ад праблем, ад штодзённасці, а ўсведамленне, што яны не ўтвараюць усю прастору нашага жыцця.

Унебаўшэсце Езуса выклікае радасць. У духоўным жыцці мы не павінны прымушаць сябе да яе. Сапраўдная радасць ўжо ў нас. Яна толькі заслонена праблемамі, цяжкасцямі звычайнага дня, клопатамі, жаданнямі, празмернай засяроджанасцю на зямных справах. Калі мы часцей будзем углядацца ў неба і ўсведамляць, што там наша айчына (пар. Флп 3, 20), адкрыем радасць, якая ў глыбіні нашых сэрцаў. І гэтая радасць будзе паступова перамяняць нас, наша акружэнне і штодзённасць.

Святы Аўгустын калісьці вельмі прыгожа маліўся: “Хрыстус уваходзіць у неба, няхай увойдзе з Ім і наша сэрца”. Будзем жа маліцца кожны дзень падобным чынам.

Кс. Юрый Марціновіч

Друкаваць

Кошык са свянцонкай. Што павінна ў ім быць

Набліжаецца Вялікая субота. У гэты дзень у нашых святынях традыцыйна асвячаем стравы, якімі ў каталіцкіх сем’ях распачынаецца ўрачысты сняданак пасхальнай раніцай. Кожная з размешчаных у велікодным кошыку рэчаў мае ўласны сімвал. Усе элементы свянцонкі ўспрымаюцца як Божыя дары і павінны прыгадваць пра важныя матэрыі, патрэбныя, каб плённа разважаць Муку і Уваскрасенне Хрыста.

Ягня з харугвай

Знак уваскрослага Хрыста. На харугве змешчаны крыж і надпіс “Алелюя”, які выражае радасць ад перамогі Жыцця над смерцю і пераадолення граху. Сімволіка ягняці мае глыбокія біблійныя карані. У Старым Запавеце гэта ўцёкі яўрэяў з Егіпта, калі ізраільцяне пазначалі дзверы сваіх дамоў кроўю спажытага ягняці (параўн. Зых 11–12), а таксама характарыстыка Слугі Яхвэ ў прарока Ісаі (параўн. Іс 53).

У Новым Запавеце – момант, калі Хрыстос быў названы Баранкам Божым (параўн. Ян 1, 29), пасля чаго ў Вялікую пятніцу Ён збавіў людзей цаной уласнай крыві (параўн. Ян 19). Велікоднае ягня з’яўляецца таксама сімвалам паслухмянасці, нявіннасці і ахвяры.

Яйка

Старажытны сімвал новага жыцця. У міфалогіі яйка звязана з 4-ма стыхіямі: шкарлупіна – зямля, абалонка – паветра, жаўток – агонь, а бялок – вада. Яно з’яўляецца знакам пачатку жыцця і адраджэння. Падобна як велікоднае ягня, сімвалізуе трыумф Жыцця над смерцю. Успрымаецца таксама як метафара ўтоенага жыцця і сілы існавання. Некалі яек не спажывалі на працягу ўсяго Вялікага посту, і яны вярталіся на сталы толькі на Вялікдзень. Дзяленне асвечаным яйкам мае братэрскі характар і служыць умацаванню сямейных сувязей.

Соль

Напамін наказу Хрыста аб тым, што мы як Яго вучні павінны быць “соллю зямлі” (параўн. Мц 5, 13–16). Гэты жыццядайны мінерал спадарожнічае чалавеку са спрадвечных часоў. Надае стравам смак, а дзякуючы кансервацыйным уласцівасцям, захоўвае іх ад псавання. З’яўляецца сімвалам жыцця, самой сутнасці існавання, маральных і духоўных сіл, ачышчэння і праўды.

Вяндліна

Сімвал ягняці, якое ізраільцяне забівалі, каб адзначыць свята Пасхі. У мінулым, калі мяса спажывалі час ад часу, таму што было дарагім, яно лічылася знакам дастатку. У кошык са свянцонкай укладаем звычайна кавалак шынкі ці каўбасу.

Хлеб

Памятка размнажэння хлеба ў пустыні, якім Езус накарміў сваіх слухачоў. Сімвалізуе спажытак для душы, г. зн. Цела Хрыста, які сказаў аб сабе: “Я – хлеб жыцця. Хто прыходзіць да Мяне, не будзе галодны...” (Ян 6, 35) – і штодзённую ежу для цела, неабходную для жыцця, што знайшло адлюстраванне ў малітве “Ойча наш” (параўн. Мц 6, 11). Хлеб таксама з’яўляецца знакам Пераісточання, здзейсненага ў прысутнасці апосталаў у вячэрніку. Выражае жаданне прыняцця св. Камуніі. У той жа час хлеб – гэта сімвал поспеху, дастатку і сытасці. Для асвячэння дастаткова адрэзаць толькі кавалак, які пазней спажывём падчас велікоднага сняданку.

Печыва

Знак майстэрства, таму лепш за ўсё, калі гэта хатняя выпечка – выраз нашых уменняў. Печыва – таксама сімвал неаформленай матэрыі, ператворанай у дасканалую форму. Яго салодкасць з’яўляецца ўзнагародай за трываласць у самаўтаймоўванні падчас Вялікага посту і звеставаннем Нябеснага Валадарства: “Пакаштуйце, які добры ёсць Пан” (Пс 34, 9).

Сыр

Знак сувязі паміж чалавекам і прыродай. Заахвочвае да ўдзячнасці за спажытак, атрыманы ад жывёл, і да пашаны да іх.

Хрэн

Сімвал горычы Мукі Пана – з-за вострага смаку і здольнасці выклікаць слёзы. Азначае фізічную моц, чалавечыя сілы і жыццяздольнасць.

Сярод элементаў свянцонкі могуць таксама быць іншыя (розніцы вынікаюць з рэгіянальных традыцый):

вада – сімвал Святога Духа;

перац – сімвал горкіх зёл;

зайчык – сімвал пладавітасці і адраджэння прыроды;

куранятка – сімвал новага жыцця (некалі казалі, што Хрыстос устаў з магілы, “як кураня з яйка”).

Друкаваць

Вялікая пятніца – дзень строгага посту

У Вялікую пятніцу Касцёл успамінае муку і смерць нашага Збаўцы Езуса Хрыста.

Друкаваць

Вялікі чацвер

У Вялікі чацвер распачынаецца святы Пасхальны трыдуум

У Вялікі чацвер, які мы ў гэтым годзе сустракаем 28 сакавіка, былі ўстаноўлены сакрамэнты Эўхарыстыі і пасвячэння. У гэты дзень мы aдкрываемся на сакрамэнт Эўхарыстыі як на хлеб жыцця, які неабходны чалавеку для выратавання душы.

Мы зноў перажываем прыняцце святой Камуніі, якая дае магчымасць з’яднацца з Найвышэйшым. На ўзор Хрыста, які прынізіў сябе, імкнемся старанна служыць у братэрскай любові бліжняму.

У катэдральных касцёлах у Вялікі чацвер у першай палове дня праходзіць так званая Імша Хрызма, якую біскуп канцэлебруе разам са святарамі з усёй дыяцэзіі. Падчас гэтай Імшы біскуп асвячае алей хворых i алей катэхуменаў, кансэкруе алей хрызма. Святары аднаўляюць абяцанні, якія давалі пры пасвячэнні.

Увечары ва ўсіх святынях цэлебруецца Імша ва ўспамін Апошняй Вячэры, якая распачынае Святы Пасхальны Трыдуум. Гэта тры святыя дні, калі мы будзем разважаць пра ўстанаўленне сакрамэнтаў Эўхарыстыі і пасвячэння, пра муку і смерць нашага Пана Езуса Хрыста, а таксама пра Яго Уваскрасенне.

---

---

Мы будзем збірацца вакол Хрыста Пана, як вучні на Апошняй Вячэры. Удзельнічаць у тых жа падзеях. Той жа самы Езус запросіць нас да супольнага стала. Возьме хлеб і віно і пераменіць у свае Цела і Кроў, каб нас накарміць. Перш чым адыйдзе да Айца, пакіне нам запавет любові, нягледзячы на ноч здрады, нягледзячы на блізкую муку і крыжовую смерць. Гэтым Запаветам з’яўляецца Ён сам. Ён застаўся з намі ў святых сакрамэнтах, у Эўхарыстыі і сакрамэнце пасвячэння.

Адыходзячы, Хрыстус абавязаў нас да супольнай любові. Ён пакінуў нам красамоўны прыклад, падчас Апошняй Вячэры абмыўшы ногі сваім вучням, і даручыў нам кіравацца ў жыцці прынцыпам любові, сказаўшы: “Вось запаведзь Мая, каб вы любілі адзін аднаго, як Я палюбіў вас” (Ян 15, 12).

Сёння праз служэнне святароў мы можам карміцца Целам Хрыста. Няхай жа гэты дзень будзе часам асаблівай малітвы за іх служэнне.

Будзем прасіць Бога, каб не было недахопу ў тых, хто ўдзяляе нам сакрамэнты, будзем прасіць аб фізічных і духоўных сілах для іх, будзем прасіць аб Божай ласцы, патрэбнай для годнага здзяйснення святых абрадаў, будзем прасіць аб шматлікіх і добрых пакліканнях да святарства. Няхай Усемагутны Бог сцеражэ і ўмацоўвае нашых святароў.

 

Друкаваць

Час навяртання. Папяльцовая серада

У Папяльцовую сераду мы распачынаем перыяд Вялікага посту, які будзе працягвацца 40 дзён. Што ў гэты час мы павінны рабіць?

Папяльцовая серада сёлета прыпадае на 14 лютага.

У Святым Пісанні лічба 40 азначае час перамянення перад якойсьці важнай збаўчай падзеяй. Так 40 дзён працягваўся патоп, пасля якога Бог заключыў запавет з чалавецтвам (параўн. Быц 7–8); 40 гадоў ізраэліты хадзілі па пустыні, перш чым прыйшлі ў Абяцаную Зямлю (параўн. Дрг 8, 2). Таксама 40 дзён і начэй ішоў Элія на гару Харэб, дзе Бог аб’явіўся яму ў гуку мяккага павеву (параўн. 1 Вал 19, 1–14); i 40 дзён пасціўся Езус у пустыні, дзе Яго спакушаў д’ябал (параўн. Мц 4, 1–11). Касцёл запрашае нас, каб у Вялікім посце мы ўвайшлі – з дапамогай розных практык – у духоўны сэнс тых біблійных падзей.

На парозе Вялікага посту мы пакліканы навярнуцца да Бога і паяднацца з Ім: “Навярніцеся да Мяне ўсім сваім сэрцам” (Ёэл 2, 12), – гаворыць нам Бог праз прарока. “Ад імя Хрыста просім: паяднайцеся з Богам” (2 Кар 5, 20b), – заклікае св. апостал Павел.

Варта адысці ад ранейшага мыслення па-чалавечы і навярнуцца на мысленне Божае, якое заключана ў Божым слове. Сёння ёсць вялікая розніца паміж тым, што гаворыць і што прапануе Найвышэйшы, і тым, да чаго імкнуцца і да чаго хочуць прывесці любым коштам сапсаваныя людзі.

Пан Езус заклікае нас выконваць учынкі пакаяння: міласціну, малітву і пост. І даручае выконваць іх не напаказ, не для сваёй хвалы, а патаемна, на хвалу Пана Бога і карысць людзей. Важна таксама тое, каб выконваць іх сукупна, цэласна, бо толькі тады яны становяцца плённымі. Таму неабходна задумацца аб тым, як будзе выглядаць наша міласціна, чым і каму будзем дапамагаць. А таксама аб тым, як удасканаліць сваё духоўнае жыццё.

У знак прыняцця “праграмы навяртання” мы прымаем пасыпанне галоў попелам. Сэнс гэтага заключаны ў словах, якія суправаджаюць дадзены абрад: “Памятай, чалавек, што ты прах і ў прах вернешся”, “Навяртайцеся і верце ў Евангелле”. Праз такі жэст мы закліканы адварочвацца ад граху, навяртацца ад дрэннай звычкі, залежнасці, адварочвацца ад таго, што цялеснае, што служыць толькі целу, часоваму.

Няхай сёлетні Вялікі пост стане для ўсіх нагодай да аднаўлення і развіцця асабістай малітвы, з дапамогай рэгулярнага і добрага ўдзелу ў Эўхарыстыі, а таксама ў набажэнствах Крыжовага шляху, Песняў жальбы і рэкалекцыях. Будзем навяртацца таксама да чалавека: найперш, да таго, з якім жывём ці працуем. Людзі, якія знаходзяцца побач з намі, павінны адчуць, што ў Касцёле пачаўся Вялікі пост, бо ў шэрай штодзённасці стала больш сардэчнасці, чуласці, цярплівасці, самавалодання, больш добрых, цёплых слоў, позіркаў, учынкаў.

Паводле “Слова Жыцця”, кс. Юрый Марціновіч

Друкаваць

Тлусты чацвер, пачатак Запустаў

Тлусты чацвер, падобна як большасць традыцыйных і народных святаў, звязаны з рэлігійным календаром – прыпадае заўсёды ў апошні чацвер перад Вялікім постам. Сёлета (2024 г.) гэта 8 лютага, бо 14 лютага – Папяльцовая серада, што азначае пачатак 40-дзённага часу пакаяння.

Друкаваць

Для чаго мы пішам на дзвярах “C+M+B”?

Штогод 6 студзеня Каталіцкі Касцёл адзначае ўрачыстасць Аб’яўлення Пана, якая таксама носіць назву Трох Каралёў.

Падчас гэтай урачыстасці, ці Эпіфаніі, хрысціяне ўзгадваюць тры біблейскія падзеі: пакланенне трох каралёў, хрост Езуса і першы цуд Езуса ў Кане Галілейскай.

Свята Аб’яўлення Пана з’явілася ў Егіпце ў ІІІ ст. 6 студзеня адна з хрысціянскіх сект ушаноўвала там хрост Езуса, які трактавала як поўнае аб’яўленне Сына Божага. Паводле вызнаўцаў гэтай секты, менавіта ў хвіліну хросту наступіла аб’яўленне дзвюх прырод Езуса: чалавечай і боскай.

Дата свята Эпіфаніі была звязана са стараегіпецкімі вераваннямі. 6 студзеня адзначалася свята нараджэння бога святла. Людзі верылі, што ў ноч, якая папярэднічае святу, калі нарадзіўся новы бог, воды Ніла ператвараюцца ў кроў. У многіх месцах пясок на берагах Ніла мае чырвоны колер, і паколькі гэта час дажджоў, рака забірала гэты пясок, і вада сапраўды магла станавіцца чырвонай. Чырвоныя воды Ніла паслужылі хрысціянам для таго, каб замяніць язычніцкія вераванні ўказаннем на першы біблейскі цуд Езуса ў Кане Галілейскай, дзе Хрыстус перамяніў ваду ў віно.

Трэцяй падзеяй, аб якой гаворыцца ў час Эпіфаніі, з’яўляецца пакланенне мудрацоў, якія прыбылі да нованароджанага Езуса.

Тады павінна было наступіць сімвалічнае аб’яўленне Хрыста ўсяму тагачаснаму свету.

У Бібліі гаворыцца не пра трох каралёў, якія наведвалі Езуса, а хутчэй пра мудрацоў. Сцвярджэнне, што Езуса наведалі манархі, паходзіць ад Цэзарыя з Арля. У VI ст. манах на аснове старазапаветнага Псальма 72, дзе гаворыцца пра каралёў, якія аддаюць Богу паклон, заключыў, што мудрацы павінны былі быць валадарамі.

Мы не ведаем таксама, колькі было гэтых мудрацоў. Аднак Цэзарый з Арля на аснове Евангелля паводле Мацвея і прыведзенай там колькасці дароў, прынесеных Езусу (міра, кадзіла і золата) акрэсліў, што іх было трое.

Па іншай інтэрпрэтацыі колькасці гэтых манархаў, яны павінны былі быць прадстаўнікамі ўсіх частак свету, а ў старажытнасці іх вядома было тры: Еўропа, Азія і Афрыка. Таму і сёння ў калядных стаенках тры каралі прадстаўлены як асобы з розным колерам скуры.

У Бібліі не прыводзяцца і імёны мудрацоў. Імёны былі нададзены ім у Сярэднявеччы: Каспар, Мельхіёр і Бальтазар.

Эпіфанія была звязана з трыма падзеямі: хростам (на лацінскай мове "Baptesimus"), вяселлем у Кане Галілейскай (лац. "Matrimonium") і пакланеннем мудрацоў (што перадае слова "Cogito" - пазнае).

З адпаведных літар - C, M i B – пачынаюцца таксама іншыя выразы: "Christus Multorum Benefactor" ("Хрыстус многім (людзям) дабрачынца") і "Christus Mansionem Benedicat" ("Хрыстус памяшканне благаславіць").

Звычай пісаць крэйдай знакі на дзвярах вельмі стары – паходзіць яшчэ са старазапаветнай Кнігі Зыходу. Там гаворыцца пра тое, як праз Егіпет праходзіў Анёл смерці, які забіваў першародных, мінаючы дамы, пазначаныя крывёй ягняці. Адтуль сярод юдэяў з’явіўся звычай пазначаць уваход у свае намёты, што павінна было быць сімвалам таго, што Яхвэ сярод іх.

Гэты звычай адаптавалі і хрысціяне.

Таму, пазначаючы нашы дзверы крэдай, мы паказваем іншым, што жыхары гэтага дома – сведкі Хрыста і не саромеюцца гэтага.

У цэлым, правільны надпіс на нашых дзвярах павінен выглядаць так: C + M + B 2024 (ці іншы год). Гэта азначае "Christus Mansionem Benedicat" – ці "Хрыстус памяшканне благаславіць".

Двойчы пастаўлены "+" – гэта не "плюсікі", а "крыжыкі" – знак благаслаўлення.

Таму пазначым асвечанай крэйдай дзверы нашых дамоў, свядома просячы аб благаслаўленні Езуса Хрыста, а не “нейкіх” Каспара, Мельхіёра і Бальтазара.

Апрацаваў на аснове інтэрнэт-старонак кс. Юрый Марціновіч

Друкаваць

Божае Нараджэнне: а як у іншых частках свету?

На вуліцы ціша. Дома трываюць заключныя прыгатаванні да ўрачыстасці. У адвэнтавым вянку вернікі запальваюць апошнюю свечку – наблізілася вялікае свята веры.

Як Святло з вышыняў

“Снежань у Ісландыі з’яўляецца адным з найцямнейшых месяцаў у годзе, – распавядае с. Людміла Леўдаровіч MChR з Гродзенскай дыяцэзіі, якая служыць у Рэйк’явіку. – Світае каля 11-ай гадзіны раніцы, а цямнее каля 15-ці, таму вуліцы і дамы ўпрыгожвае шмат штучных агеньчыкаў. Гэта прыгожа, і асабіста для мяне ўпісваецца ў рэлігійны і біблейскі кантэкст, калі мы чакаем Хрыста на Божае Нараджэнне. Чакаем Яго, як Святло з вышыняў неба, якое прыносіць яснасць. Агеньчыкі нам пра гэта нагадваюць”.

Багата дэкараваная ялінка, якую ўпрыгожваюць да свята, таксама асвятляе вячэрні час. Згодна з навукай Касцёла, яна з’яўляецца адлюстраваннем райскага дрэва жыцця або дрэва пазнання. У Бурундзі (Усходняя Афрыка) замест ялінкі ставяць бананавае дрэва. Тут банан з’яўляецца сімвалам прывітання госця. Расліну змяшчаюць таксама ў шопцы. Гэта азначае павагу, з якой вернікі вітаюць Немаўля. У Нікарагуа (Цэнтральная Амерыка) упрыгожваюць кававае дрэва, а ў Індыі – мангавае.

“Жывое Евангелле”

Галоўным сімвалам калядных свят з’яўляецца шопка. Звычай паўстання ясляў з фігурай навароджанага Езуса шырока распаўсюджаны ва ўсім свеце. Вялікую папулярнасць ён набыў у Італіі.

Як распавядае кс. Раман Суша з Мінска-Магілёўскай архідыяцэзіі, які спачатку вучыўся, а цяпер служыць у Рыме, у кожнай мясцовасці маюцца свае адметнасці: “У Неапалі, на знакамітай Віа-Сан-Грэгорыа-Армэна, круглы год можна набыць фігуркі для батлейкі. Сярод традыцыйных «фігурантаў» каго толькі не сустрэнеш! Тут будзе і Марадона, і Ранальда, і папа Францішак… Батлейкі нярэдка будуюць тыднямі, месяцамі. Звычайна яны маюць арганізаваную змену дня і ночы, а фігуркі могуць механізавана рухацца”.

У перыяд калядных свят у Ватыкане арганізуецца Міжнародная выстава батлеек. У каланадзе плошчы св. Пятра зараз прадстаўлена больш за 120 калядных сцэн з 22-ух краін свету. Батлейкі выраблены з розных матэрыялаў: дрэва, тканіны, пяску і інш. Адлюстроўваюць нацыянальны каларыт і багацце народных традыцый кожнага з прадстаўленых рэгіёнаў.

Сёлета экспазіцыя прымеркавана да 800-годдзя з часу стварэння калядных ясляў. Аўтарам ідэі, якая пазней перарасла ў традыцыю, лічыцца св. Францішак Асізскі. У 1223 годзе ён упершыню арганізаваў святочную стайню. У італьянскім Грэчча манах стварыў “жывую” інсцэніроўку з людзьмі і жывёламі, намагаючыся наблізіць вернікам таямніцу Божага Нараджэння.

Па гэтай прычыне сёлета калядныя яслі на плошчы св. Пятра па-сапраўднаму незвычайныя. Дзіцятка Езус трымае не Марыя і не Юзаф, а св. Францішак. Гэта зроблена з тым намерам, каб пілігрымы задумаліся над сэнсам ініцыятывы святога.

Вігілія

Глыбокую сімволіку мае вігілійная вячэра, якая сягае каранямі першых вякоў хрысціянства. Ужо тады веравызнаўцы Хрыста збіраліся разам на Эўхарыстыю, а пасля на супольнае спажыванне пасілку – agape (з грэч. “любоў”), дзе дзяліліся радасцю ад таго, што ўтвараюць еднасць у Збаўцы.

З даўніх часоў у дзень перад Божым Нараджэннем вернікі захоўвалі строгі пост і чакалі гэтай вялікай урачыстасці, молячыся разам. У многіх краінах дадзеная традыцыя захавалася. Католікі Беларусі яе таксама падтрымліваюць. Менавіта таму ў нашых людзей могуць выклікаць здзіўленне мясныя стравы на вігілійным стале.

У Нарвегіі, напрыклад, спажываюць свіныя рэбры альбо бараніну. У Перу гатуюць мяса марскіх свінак. Справа ў тым, што ўстрыманне ад спажывання мяса не адносіцца да кананічнага абавязку, дадзеная норма рэгулюецца мясцовым Касцёлам. Аднак гэта не прымяншае вартасці дадзенай традыцыі, якая дзесяткі стагоддзяў існуе ў розных частках свету.

Сярод краін з няпосным меню ёсць таксама… Італія. “Першы вігілійны вечар сустрэў мяне звычайнай вячэрай: проста паста і мясная страва на «другое». Ніякага чытання Евангелля, 12-ці страў ці сена пад абрусам, – распавядае кс. Раман Суша. – Пасля св. Імшы пробашч пачаставаў салодкім хлебам «панэттонэ» – і на гэтым вігілія скончылася”.

У той жа час “калядная куцця” не губляе сваёй папулярнасці, асаблівым чынам у цэнтральнай і ўсходняй Еўропе. Згодна са старадаўнімі звычаямі, да вігілійнага стала падаюцца стравы з капусты, гароху, маку і сухафруктаў. Адзін з галоўных атрыбутаў поснага меню – куцця, а таксама клёцкі, смажаная рыба, розная выпечка.

У коле сям’і

Па традыцыі, як адзвоняць званы ў касцёле і прагучыць радаснае “Gloria in excelsis Deo”, вернікі спяшаюцца падзяліцца аплаткай з блізкімі. Пасля ранішняй урачыстай св. Імшы тлумы сваякоў з’язджаюцца ў бацькоўскі дом, каб сустрэцца за вялікім сталом. Пад адным дахам на свята можа сабрацца некалькі пакаленняў родзічаў!

Такога звычаю прытрымліваюцца ў той жа Італіі і самі святары: “Якія б вялікія ні былі парафіі ў душпастыраў, яны абавязкова едуць на святочны абед да сваіх родных”, – гаворыць кс. Раман Суша. Гэта важна – захоўваць традыцыі, каб не згубіць сувязь часоў і пакаленняў, каб не забывацца пра свае карані…

Урачыстасць Божага Нараджэння з’яўляецца святам сям’і і сэрца. У краінах, дзе хрысціянскі кантэкст святкавання Раства губляецца, людзі па ўнутраным закліку, інтуітыўна выпраўляюцца да сваіх блізкіх, каб правесці вольны час разам. Чалавек заўжды туліцца, каб атрымаць цяпло і падтрымку. І ён знаходзіць тое, чаго шукае сэрцам! Нездарма гэтае свята называюць “самым цёплым” у календары – успаміны аб перажыванні святога часу саграваюць душу, дораць надзею, радасць і супакой.

Паводле “Слова Жыцця”, Кацярына Паўлоўская

Друкаваць