Богабацькоўства - адна з галоўных тэм Святога Пісання. Нават больш: галоўная вестка Евангелля ў тым, што з гэтага часу ўсе, хто верыць у Хрыста, незалежна ад нацыянальнасці, расы, культуры ці мовы, становяцца членамі адзінай сям'і Божай, раўнапраўнымі дзецьмі Нябеснага Айца. Мы ўжо прывыклі лічыць сябе дзецьмі Божымі, пачынаем малітву, звяртаючыся да Бога "Ойча наш", - і забываемся, што ў Бога-Айца, у строгім сэнсе слова, ёсць толькі адзін Сын, Езус Хрыстус. А ўсе мы - толькі ўсыноўленыя дзеці.
Бог у сваёй бязмежнай любові ўсынавіў нас, надзяліўшы высокім правам называцца дзецьмі Божымі, нягледзячы на нашу чалавечую слабасць, недасканаласць і грэх. Мы ўжо не рабы зямнога матэрыяльнага свету, а дзеці і нашчадкі Божыя праз Езуса Хрыста. Бог даруе нам годную будучыню, нягледзячы на нашае далёка не здзейсненае мінулае, нягледзячы на нашае адступніцтва. Ён так атуляе нас любоўю і штодзённым клопатам, што мы нават не задумваемся аб сваім усынаўленні. Ён не пакідае нас сіротамі пад уладай зла, страху і смерці, не пакідае нас у адзіноце, а дае нам сям'ю, братоў і сясцёр, становіцца для нас тым, хто любіць, клапатлівым бацькам. І мы, якія атрымалі гэты дар нябеснага ўсынаўлення, ці не маем абавязку паступаць так жа і адказваць на заклік да зямнога ўсынаўлення сірот?
Гэтая простая логіка ляжыць на паверхні Пісання, але наша культура, нават называючыся хрысціянскай, схільная гэтага не заўважаць. Хто ў нашым грамадстве займаецца сёння сіратамі? Пратэстанты, якіх мы лічым трохі дзіўнымі, і бяздзетныя сем'і, якія выклікаюць у нас шкадаванне сваім бясплоддзем. У астатніх выпадках пра сірот ўспамінаюць па вялікіх святах або пры неабходнасці піяру. Затое апостал Якуб, успамінаючы ў сваім Пасланні пытанне набожнасці, гэта значыць нашай рэлігійнасці, дае вельмі выразны адказ: «Чыстая набожнасць і безплямнасць перад Богам і Айцом вось у чым: наведваць сірот і ўдоваў у іх горы і чыстым берагчы сябе ад свету» (1 , 27). Клапаціцца пра сірот і ўдоваў у іх бедах - гэта праява дзейснай веры. Але колькі дзяцей сёння пакінутых у бядзе! Гэта цэлы народ кінутых дзяцей ва ўсім свеце, - дзяцей, якія сталі ахвярамі абыякавасці або жорсткасці дарослых. У Беларусі больш за 25 тысяч сірот - за кожным дзіцем - асобная гісторыя болю і пакуты, адзіноты, бездапаможнасці, знявагі ... Хто сутыкаўся з тым, у якіх трагічных і страшных умовах часам жывуць дзеці, ахвярамі якога гвалту яны часам становяцца ва ўласных сем'ях, той ведае, якая гэта жорсткая праўда.
У пратэстанцкіх супольнасцях існуе цэлая культура ўсынаўлення. Усынаўленне разглядаюць не як акт набожнасці або праведнасці, і не як жаданне заслужыць на нейкую ўзнагароду на нябёсах. Не, хрысціяне пакліканы клапаціцца пра сірот па той простай прычыне, што гэта адлюстроўвае дзеянне самога Бога-Айца. Хрысціяне, паколькі самі ўсыноўлены, закліканы ўсынаўляць. Мы нічым не лепшыя за сірот, таму, па сутнасці, мы самі сіраты. Усынавіўшы нас, Бог даў нам велізарны крэдыт даверу, і так мы павінны ставіцца да тых, каго Ён пасылае на нашым шляху, даручаючы іх нашаму клопату і любові. Усынаўленне, такім чынам, - гэта не толькі добрая навіна для нас саміх, але і місія, гэта аспект вялікага даручэння кожнаму з нас па магчымасці: дапамагаць фінансава, або справамі добрай волі, або малітоўна.
На жаль, мы жывём у культуры, якая перадае нам у спадчыну мноства стэрэатыпаў і страхаў ў дачыненні да дзяцей-сірот. Большасць лічыць, што ў іх дрэнныя гены, якія абавязкова дадуць пра сябе знаць; як ні старайся, усыноўленае дзіця будзе цягнуцца да біялагічных бацькоў; немагчыма адчуваць да ўсынаўлённага дзіцяці тое ж, што і да кроўнага; таму значна лепш нарадзіць сваё ўласнае, хай невядома ад каго, але яно дакладна будзе тваё. Па сутнасці, за ўсімі гэтымі страхамі схаванае глыбокае перакананне, што ўсыноўленыя дзеці - накшталт несапраўдных. Мы, хрысціяне, прызнаем першынства духа над целам, а ў выпадку дзяцей лічым, што біялагічны, генетычны матэрыял вызначае ўвесь іх далейшы лёс. Хоць, як тады растлумачыць тыя сем'і, дзе ў адных і тых жа бацькоў вырастаюць непадобныя, прама супрацьлеглыя дзеці, з нібыта аднолькавага генафонду?
Адзін пратэстанцкі пастар, які ўсынавіў двух хлопчыкаў з Расіі, з горыччу пісаў, што самым распаўсюджаным пытаннем, калі ён вярнуўся са сваімі сынамі ў Амерыку, было: «А гэтых дзяцей варта браць? Ну, а свае дзеці ў вас ёсць?» Большасці з нас на самой справе здаецца, што генетычны матэрыял перавышае над усім. Усыноўленае дзіця не можа быць раўнапраўным спадкаемцам, сынам ці дачкой. Таму да гэтых пытанняў дадаецца яшчэ некалькі: «А гэтае імя новае? А дата нараджэння? А дзе сапраўдная маці?» І калі гэты пастар, адказваючы на апошняе пытанне, казаў: «Вы ж добра ведаеце іх сапраўдную маці, гэта мая жонка», - яму казалі: «Так, канешне, але вы разумееце, што я маю на ўвазе ...». У нейкі момант гэты служыцель ўлавіў адну цікавую паралель: менавіта з такім недаверам ў часы апосталаў глядзелі юдэйскія хрысціяне на тых, хто прыйшоў у хрысціянства з асяроддзя язычнікаў. Тыя юдэі патрабавалі адказу: абрэзаныя яны? Натуральна, ім хацелася ведаць, ці могуць гэтыя іншыя лічыцца такімі ж, як мы. Ці браты яны нам? Хрысціяне з язычнікаў адказвалі: «Так, абрэзаныя - не абразаннем, зробленым рукамі, а абразаннем сэрца ў Хрысце». І, відавочна, яны так жа чулі ў адказ: «Так, вядома, але ці абрэзаныя вы на самой справе ... ну, вы разумееце, што мы маем на ўвазе».
Пашоўшы за Хрыстом, мы перасталі быць сіротамі, мы сапраўдныя сыны і дачкі Бога-Айца, браты ў Хрысце. Езус, прадбачачы сваю хуткую смерць на зямлі і расстанне з вучнямі, даў ім слова: «Не пакіну вас сіротамі; Я прыйду да вас. Яшчэ трошкі, і свет Мяне ўжо не ўбачыць. Вы ж мяне ўбачыце, бо Я жыву, і вы будзеце жыць»(Ян 14, 18-19). Так і мы, як наш Настаўнік, успамінаючы аб усіх сіратах, павінны сказаць: «Не пакінем вас сіротамі». Памолімся аб лёсе кожнага дзіцяці; памолімся пра сем'і, здольныя падарыць дзецям шчаслівае дзяцінства і годную будучыню; памолімся пра шчасце і дабрабыт для сем'яў, якія ўжо ўсынавілі дзяцей, каб яны былі годным прыкладам для іншых у нашым часта абыякавым і эгаістычным свеце.
Ірына Дробатаў
Паводле часопісу «Каталіцкі Веснік», № 24/2014