У размове пра хваробы душы XXI стагоддзя немагчыма асобна не сказаць пра Інтэрнэт.
Пастка 1: Выпрацоўка кліпавага мыслення
Звычка да грануляванай, кароткай, зажаванай інфармацыі, да чытання наўскасяк, да спажывання не даўжэй за 1-4 хвілін, непрыманне доўгіх тэкстаў і глыбокіх думак. Пры гэтым заканамерна ўзнікае залежнасць ад пастаяннага спажывання кароткіх кавалачкаў інфармацыі, і тут, як з семкамі або чыпсамі, вельмі цяжка спыніцца.
Пастка 2: Слабыя сувязі замест моцных
Мы ўсе становімся "майстрамі слабых сувязяў", як называе іх Малькальм Гладвэлл у сваёй кнізе пра сацыяльныя эпідэміі "Пераломны момант". У нас маса "сяброў", з якімі няма шчыльнай сувязі, абавязацельстваў, узаемаразумення. А не ўсе людзі могуць быць майстрамі слабых сувязяў, бо большасці патрэбныя не шматлікія фрэнды, а нешматлікія сябры.
Пастка 3: Расчалавечванне апанента
У сацыяльных сетках апанента не відаць, ён выглядае як нейкая ўмоўная сутнасць, чалавека ў ёй не адчуваюць, таму большасць хутка скочваецца да пагарды, абразаў, дзяленню на "сваіх" і "чужых". Дыскусія спыняецца, аргументаванасць і выслухванні не патрэбныя, застаецца простае выкрыкванне сваіх меркаванняў масай - меркаванняў, якія ў значнай сваёй частцы аднолькавыя, непрадуманыя, неабгрунтаваныя, неразумныя.
Пастка 4: Медыйнае шаленства
Людзі прывыкаюць шукаць медыйнага "выхлапу" сваіх пастоў, капіталізацыі сваіх слоў. Пачынаюць шукаць спосабы раздражніць, завесці сваю аўдыторыю тых самых слабазвязаных "фрэндаў", прымаючы лайкі і перапост за рэальную ўзнагароду. Гэтае медыйнае шаленства часта рэальна раскладае асобу; чалавек губляе мяжы дапушчальнага ў пагоні за "выхлапам", становіцца, як бы страшна і груба гэта ні гучала, шалёнай медыйнай жывёлай.
Пастка 5: Небяспечны кантэнт
Інфармацыя бывае небяспечнай сама па сабе: яна бывае заразнай, атрутнай. На самай справе, у свеце няма нічога больш небяспечнага інфармацыі. Іншая небяспека - гэта толькі следства. А да такой небяспечнай інфармацыі ў Інтэрнэце зараз адлегласць у адзін клік мышкай.
З гэтым, вядома, грамадству і дзяржаве проста прыйдзецца сур'ёзна працаваць. І гаворка тут не аб свабодзе інфармацыі або свабодзе слова. Разумееце, кожны свабодна можа купляць газіроўку, бутыляваную горную ваду або піва, але з крана павінна цячы вада, якой нельга адразу ж атруціцца. А пакуль з гэтага крана, нажаль, перыядычна цячэ ўсялякі небяспечны бруд. Няма пакуль мінімальнага гарантаванага ўзроўню гігіены, як у гарадскім вадаправодзе, і таму бацькам цяпер часта даводзіцца з асаблівай увагай сачыць за доступам дзяцей да гэтага крана.
Паводле Фома