Медальён св. Бэнэдыкта, названы таксама Крыжам св. Бэнэдыкта, адносіцца да ліку самых старажытных ў Каталіцкім Касцёле прадметаў прыватнага шанавання. Св. Бэнэдыкт любіў асаблівым чынам маліцца да Крыжа Хрыста. Ён часта бласлаўляў святым Крыжом, творачы пры гэтым шматлікія цуды.
Папа Рыгор Вялікі (590-604) у "Размовах", ў жыцці св. Бэнэдыкта, нагадвае аб адной з падзей у жыцці святога. Св. Бэнэдыкт прыбыў у горад Вікарарэ і там яму адразу далі есць. Творачы малітву, Бэнэдыкт блаславіў пасілак, і чара, поўная яду, лопнула. Такім чынам жыццё святога была выратаваным. Гэты набожны старац ўсё сваё жыццё прысвяціў барацьбе з сатаной і, як толькі мог, супрацьстаяў уплывам злога на людзей. Ён нават выганяў злых духаў з апантаных.
Вучні св. Бэнэдыкта памяталі, што святы загадаў ім здзяйсняць малебен да Святога Крыжа. Некаторыя з іх, напрыклад, святыя Маўр і Плацыдзі, тварылі многія цуды. Святы Бэнэдыкт жадаў ахоўваць сваіх сыноў ад спакусаў і сетак злога, і заклікаў іх ("ora et labora") "маліцца і працаваць". Малітва злучае душу з Богам, а цела павінна працаваць, так, каб не заставалася месца дʾябальскімі спакусам і спакушэнням гэтага свету. Гэта супрацьстаянне злу з'яўляецца сапраўднай бэнэдыктынскай спадчынай.
Малебен св. Бэнэдыкта да Святога Крыжа атрымаў асаблівае распаўсюджанне ў XI стагоддзі. Гэтаму паспрыяла наступная падзея. Малады граф Бруна з эльзаскага Эгісхайма быў цяжка хворы. Аднойчы ноччу ён убачыў у сваіх пакоях лесвіцу, якая вяла ӯ неба. Па ёй спускаўся старац у манаскім уборы. Граф пазнаў у старцы св. Бэнэдыкта. Старац дакрануўся да твару графа і той імгненна выздаравеў. Праз шмат гадоў Бруна стаў Папам пад імем Леон IX (1049-1054) і ўвёў у царкоўную практыку малітву да Святога Крыжа.
У 1647 у баварскім абацтве Меттэн быӯ знойдзена рукапіс з выявай св. Бэнэдыкта. У правай руцэ святы трымае посах з крыжам, на посахе бачны надпіс „Crux Sancti Patris Benedicti. Crux Sancta Sit Mihi Lux”. У левай руцэ святога - скрутак з надпісам „Vade Retro Satana, Non Suade Mihi Vana. Non Draco Sit Mixi Dux”. З тых часоў медальёны св. Бэнэдыкта набылі наступны выгляд: на адным баку намаляваны святы патрыярх Бенедыкт, які трымае ў правай руцэ крыж, а ў левай - кнігу, Святое Правіла, якое вядзе ўсіх, якія выконваюць яго, праз Крыж да Вечнага Жыцця.
Crux Sancta Sit Mihi Lux
Non Draco Sit Mixi Dux
Vade Retro Satana
Non Suade Mihi Vana
Sunt Mala Quae Libas
Ipse Venena Bibas
Свеціць мне хай Крыж Святы,
Старажытны змей ды згіне злы.
Сатана хай адыдзе,
Мітусня ў мяне - не ўвайдзе.
Злом мяне не спакушае,
Кубак яду хай сам пʾе.
На адваротным баку медальёна змяшчаецца вялікі Крыж, а на ім - адпаведным чынам размешчаныя літары: пачатковыя літары лацінскіх слоў, якія раскрываюць значэнне самога медальёна.
Такім чынам, у чатырох палях, падзеленых знакам Крыжа, змешчаныя наступныя літары:
C S P B (Crux Sancti Patris Benedicti - Крыж святога айца Бэнэдыкта)
На вертыкальным падставе Крыжа, зверху ўніз, размешчаныя літары:
C S S M L (Crux Sancta Sit Mihi Lux - Крыж Святы мне хай свеціць).
На перпендыкулярнай перакладзіне:
N D S M D (Non Draco Sit Mixi Dux - Старажытны змей хай згіне злы) .
Вакол Крыжа размешчаны літары:
V R S N S M V (Vade Retro Satana, Non Suade Mihi Vana – Хай адыдзе сатана, мітусня ў мяне не ўвойдзе).
S M Q L I V B (Sunt Mala Quae Libas Ipse Venena Bibas - Злом мяне не спакушае, Кубак яду хай сам пʾе).
У 1747 папа Бэнэдыкт XIV зацвердзіў вышэйапісаны выгляд медальёну і склаў спецыяльна з гэтай нагоды асаблівую малітву пасвячэння, а таксама звязаў з нашэннем медальёна шматлікія індульгенцыі. Акт Касцёла выдадзены ў Рыме ў 1857 г., абвяшчаў «Несумненна тое, што з дапамогай гэтага медальёна здабываюцца шматлікія ласкі Божыя».
Дзякуючы набожнаму ўжыванню медальёна св. Бэнэдыкта за шматлікія стагоддзі яго існавання немалы лік вернікаў здабыӯ дары ласкі, неабходныя для душы і цела. Асабліва ён дапамагаў засцерагчыся ад хвароб, атручвання ядам, і захоўваў ва ўсіх небяспеках.
Каб празь медальён здабыць многія ласкі і індульгенцыі, яго належыць асвяціць і насіць пры сабе, лепш за ўсё - на шыі. Зрэшты, можна ўмацоўваць яго і там, дзе мы больш за ўсё асцерагаемся сіл цемры, напрыклад, на дзвярах нашых дамоў, у пакоях, у аўтамабілях. Гэтыя медальёны маюць асаблівую сілу, супрацьстаяць нячыстым духам.
Ужо само па сабе цалаванне медальёна, адпаведнае да яго стаўленне і просьба дапамогі св. Бэнэдыкта дастатковыя для атрымання розных ласкаӯ. Пры гэтым, варта час ад часу тварыць малітву, якая аховае нас ад выпрабаванняў злога.
Дзейснасць медальёна св. Бэнэдыкта шматкроць пацвярджалася ў гісторыі Касцёла цудамі і ласкамі, здабытымі дзякуючы заступніцтву святога. Найчасцей верныя атрымлівалі гэтыя ласкі ў тых выпадках, калі была неабходнасць:
1. Знесці забабоны і справы д'ябла.
2. Засцерагчыся ад спакусаў, выгнаць нячыстага духа.
3. Засцерагчы сябе ад яду, які падаецца чалавечай злосцю.
4. Выратавацца ад усякага роду эпідэмій.
5. Здабыць дапамогу ў розных хваробах.
6. Пазбегнуць удару маланкі пры навальніцы.
7. Захаваць цнатлівасць і перасіліць спакусы.
8. Здабыць суцяшэнне ў пакутах, і асабліва - у гадзіну смерці.
Медальён св. Бэнэдыкта варта насіць з сабой, лепш за ўсё на шыі. Падчас эпідэмій яго ўмацоўваюць на сценах і дзвярах дамоў. Пры гібелі быдла яго змяшчаюць на сценах хлявоў, стайняў , у якіх утрымліваюцца хатняя жывёла. Пры будаўніцтве дамоў, цэркваў і пр., Медальён кладуць у падмурак пабудовы. Каб супрацьстаяць крадзяжу або пашкоджанню ўраджаю, медальён закопваюць на полі. У тых гаспадарках, дзе ёсць калодзеж, медальён кідаюць у ваду.
У 1880 г. быў адчаканены юбілейны медальён з нагоды 1400. гадавіны нараджэння св. Бэнэдыкта. На ім былі змешчаны дадатковыя сімвалы. Калі перш над знакам Св. Крыжа змяшчалі надпіс IHS (імя Езуса), то з гэтага часу яна была заменена на слова PAX (мір) служачы бенедыктынскім дэвізам і, адначасова адной з першых манаграма імя Хрыста. XP - першыя літары грэцкага слова XPICTOC (Хрыстос) памазанік. Юбілейны медальён быў дапоўнены надпісам над выявай святога: EX С.М. Casino 1880 (Са святой гары Касіна 1880) і словамі вакол: EIUS IN OBITU NRO PRAESENTIA MUNIAMUR ("Яго прысутнасцю ды умацуемся пры смерці нашай").
Малітва св. Бэнэдыкта аб ласцы добрай смерці:
Божа, мноства дароў якіх Ты паслаў св. Бенедыкту ӯ час слаўнай яго смерці, адары і нас грэшных, гэтай ласкай, каб ён сам прысутнічаў у хвіліну нашай смерці і выбавіў нас ад прадзелак д'ябальскіх. Праз Хрыста Пана нашага. Амэн.
Паводле Birgitt.ru