Зайздрасць і хцівасць часта прыводзілі да таго, што людзі непрыязна глядзелі на права ўласнасці. Сацыялістычная ідэалогія з дапамогай прапаганды яшчэ больш узмацніла гэтае пачуццё. У сацыялістычных краінах дзяржава сама забірала ўласнасць у людзей, як багатых, так і бедных. З цягам часу людзі прызвычаіліся да гэтага і пачалі лічыць гэта нормай.
Таму варта нагадаць, што валоданне матэрыяльным багаццем з'яўляецца фундаментальным правам чалавека. Доказ гэтага знаходзіцца не толькі ў чалавечай натуры, але і ў хрысціянскім вучэнні, хоць ўласнасць і не з’яўляецца найвышэйшай каштоўнасцю, а яе набыццё і выкарыстанне можа суправаджацца злоўжываннямі.
Гаворка ідзе аб уласнасці ў шырокім значэнні, усёй маёмасці, даходах з працы і магчымасцю свабодна імі разпараджацца. Тое, чым чалавек валодае без права, не можна назваць уласнасцю.
Шматлікія тэксты Святога Пісання гавораць пра існаванне прыватнай уласнасці як нармальнай і распаўсюджанай з'яве. Людзі ў Бібліі валодаюць палямі і дамамі, атрымлiваюць іх у спадчыну, прадаюць і купляюць. Права на ўласнасць з’яўляецца відавочным і натуральным.
Сёмая запаведзь, “не крадзі”, мае на ўвазе існаванне і прызнанне права ўласнасці. Таму з’яўляецца доказам таго, што Божай воляй, выражанай ў натхнёным слове Бібліі, з'яўляецца наяўнасць у людзей зямных багаццяў. Іх крыніцай з’яўляецца Бог, і Ён даручыў іх чалавеку. Сустракаюцца ў Святым Пісанні і фрагменты, якія непасрэдна гавораць пра права на ўласнасць.
У прыпавесці пра работнікаў у вінаградніку гаспадар кажа чалавеку, які спадзяваўся атрымаць больш чым дынар за працу: “Дружа, я не крыўджу цябе. Хіба не аб дынары ты дамаўляўся са мною? Вазьмі сваё і ідзі. Я ж хачу даць гэтаму апошняму так, як і табе. Ці ж не дазволена мне рабіць са сваім тое, што хачу? Ці вока тваё зайздросціць, што я добры?”(Мц 20,13-15). Чалавек мае права свабодна распараджацца тым, чым валодае. Больш таго, Езус зрабіў такога яго вобразам самога Бога.
У прыпавесці пра таленты (Мц 25, 14-30) ставяцца у прыклад людзі, якія даволі вялікую суму, даручаную ім, з поспехам інвестуюць і зарабляюць яшчэ столькі ж. У Дзеях Апосталаў св. Пётр дакарае Ананія за тое, што ён утаіў частку грошай, атрыманых пасля продажу поля, сказаўшы, што перадаў усё на патрэбы супольнасці. Аднак падкрэслівае, што ён мог свабодна распараджацца гэтымі сродкамі. “Хіба тое, што ты меў, не было тваім, а прададзенае ці не было ў тваёй уладзе?”(Дз 5, 4).
Разважаючы над ацэнкай прыватнай уласнасці, трэба звярнуцца таксама да больш агульных правіл і паглядзець на гэта больш практычна.
Справядлівасць патрабуе, каб чалавек атрымліваў тое, на што заслужыў. Права на прыватную ўласнасць адносіцца не да самых рэчаў, але да чалавека, які мае патрэбу ў іх і якія ён сумленна зарабіў. Уласнасць служыць людзям.
Уласнасць, атрыманую дзякуючы намаганням, вынаходлівасці, або перададзеную ў спадчыну, не можна несправядліва забраць. Уласнасць забяспечвае быт асобы. Без яе чалавечае жыццё знаходзіцца пад пагрозай. Чалавек становіцца залежны ад іншых, таму не з’яўляецца свабодным. Без уласнасці больш высокія жыццёвыя вартасці: жыццё, вольнасць, годнасць, бяспека становяцца як бы фікцыяй. Аб гэтым навучае ІІ Ватыканскі Сабор (Gaudium et spes 71).
Прыватная ўласнасць адпавядае індывідуальнаму характару людзей, без ўласнасці не можа падтрымліваць нармальныя адносіны паміж людзьмі. Асабліва гэта тычыцца сям'і. Яе існаванне патрабуе матэрыяльнага забеспячэння і пачуцця бяспекі.
Уласнасць з'яўляецца асновай гаспадарчага жыцця. Яго мэтай з'яўляецца забеспячэння людзей матэрыяльным багаццем, гэта значыць уласнасцю ў той ці іншай форме. Прыватная уласнасць вядзе да найбольш эфектыўнай працы. Таксама дапамагае супрацоўнічаць людзям, нарэшце, дае магчымасць дапамагаць іншым.
З іншага боку, парушэнне права на прыватную ўласнасць вядзе да розных негатыўных наступстваў. Калі крадзеж становіцца нормай, кіраванне становіцца немагчымым, што прыводзіць да сацыяльнай катастрофы.
Св. Тамаш з Аквіну выказаў меркаванне, што агульная маёмасць вядзе да ляноты і перакладання працы на іншых людзей. Як сродак супраць гэтага ўводзіцца кантроль і бюракратыя, у выніку ўлада канцэнтруецца ў руках кіруючых, што ў выніку знішчае чалавечую свабоду. Нарэшце, калектыўная ўласнасць становіцца прычынай сацыяльнага незадавальнення. Таму заганным з'яўляецца выцясненне прыватнай уласнасці.
З пункту гледжання Бібліі і хрысціянскага вучэння прыватная ўласнасць з’яўляецца чымсці пазітыўным. Мае падставы ў чалавечай натуры і Божым праве, таму яе трэба абараняць. Парушэнне ж права на ўласнасць з’яўляецца грэшным і несправядлівым.
Паводле opoka.org.pl