Афіцыйна распачынаючы служэнне ў якасці пастыра Гродзенскай дыяцэзіі, біскуп Уладзімір Гуляй даў спецыяльнае інтэрв’ю для “Слова Жыцця”. У ім распавёў пра бачанне сваёй місіі і прыярытэты, якія выдзяляе ў душпастырскай праграме Касцёла на Гродзеншчыне.
– Эксцэленцыя, у гаміліі падчас урачыстага інгрэсу ў катэдру ў Гродне Вы заўважылі, што сталі “звяном апостальскай пераемнасці ў Касцёле на Гродзеншчыне”. У чым бачыце сваю місію як новага біскупа Гродзенскага?
– Мая місія як новага біскупа Гродзенскага заключаецца ў тым, каб быць сапраўдным пастырам для ўсіх вернікаў нашага лакальнага Касцёла. Канешне, адчуваю вялікую адказнасць – працягваць справу свайго папярэдніка, шаноўнага біскупа-эмерыта Аляксандра Кашкевіча, захоўваць традыцыі і пры гэтым адкрываць сэрцы для новых выклікаў, якія стаяць перад Касцёлам і грамадствам.
Мая мэта – зрабіць Касцёл бліжэйшым да людзей, каб усякі чалавек, які шукае Бога, знайшоў тут дом, прыняцце і падтрымку. Жадаю быць не проста кіраўніком, а айцом і сябрам для кожнага, незалежна ад узросту, сацыяльнага становішча ці жыццёвых абставін.
Асаблівую ўвагу хачу звярнуць на працу з моладдзю, бо менавіта моладзь – гэта будучыня нашага Касцёла. Маладыя людзі павінны адчуваць, што Касцёл іх любіць, разумее і гатовы падтрымліваць на жыццёвым шляху. Таксама мне блізкая задача захавання і памнажэння культурнай і духоўнай спадчыны Гродзеншчыны, якая з’яўляецца вялікім скарбам.
– На Вашу думку, чым адметны наш дыяцэзіяльны Касцёл? Чым ён моцны і што належыць захоўваць і памнажаць?
– Касцёл на Гродзеншчыне адметны, найперш, тым, што з’яўляецца носьбітам старажытных традыцый каталіцкай веры на землях Беларусі, якія з пакалення ў пакаленне перадаваліся тутэйшым людзям. Гэта таксама месца значных гістарычных і рэлігійных падзей. Тут захавалася шмат старадаўніх храмаў і святынь, якія з’яўляюцца сапраўднымі пярлінамі архітэктуры і мастацтва.
Сіла нашага дыяцэзіяльнага Касцёла заключаецца ў здольнасці аб’ядноўваць людзей, падтрымліваць веру і традыцыі нават у складаных умовах, праз што ён застаецца моцным духоўным цэнтрам. Трэба таксама падкрэсліць важную ролю Касцёла ў захаванні народнай тоеснасці, мовы і культуры, бо ён не толькі вядзе рэлігійную дзейнасць, але і ўдзельнічае ў грамадскім жыцці, падтрымлівае адукацыйныя і культурныя ініцыятывы.
– Якія акцэнты, на Вашу думку, неабходна расставіць у душпастырскай праграме Касцёла на Гродзеншчыне?
– Перш за ўсё, неабходна ўмацаванне веры і хрысціянскай ідэнтычнасці сярод вернікаў, што патрабуе глыбокага разумення каталіцкага вучэння і традыцый. У гэтым кірунку значную ролю адыгрываюць катэхізацыя і адукацыя, якія дапамагаюць людзям не толькі пазнаць асновы веры, але і асэнсаваць яе месца ў сучасным свеце.
Трэба таксама падкрэсліць важнасць малітвы – крыніцы духоўнай сілы і адзінства – і актыўнага ўдзелу вернікаў у літургічным жыцці. Асабліва Касцёл засяроджваецца на неабходнасці малітвы аб пакліканнях, каб супольнасць мела дастаткова святароў і манаскіх асоб для служэння Богу і людзям.
Сёння, калі традыцыйныя каштоўнасці часта падвяргаюцца выпрабаванням, Касцёл пакліканы падтрымліваць сем’і і дапамагаць ім у выхаванні дзяцей у духу хрысціянства. Асобнае месца павінна займаць дапамога патрабуючым катэгорыям насельніцтва, што адпавядае місіі Касцёла як правадніка міласэрнасці і любові. Гэты напрамак уключае не толькі матэрыяльную падтрымку, але і духоўнае ды маральнае суправаджэнне.
Ва ўсім гэтым важна, каб душпастырская праграма была адаптавана да сучасных рэалій. І ў той жа час яна павінна захоўваць вернасць евангельскім прынцыпам.
– Не магу не спытаць пра І Сінод Гродзенскай дыяцэзіі, аб чым мы размаўлялі з біскупам-эмерытам Аляксандрам Кашкевічам. На Вас як ардынарыя сёння ўскладзена вялікая адказнасць і надзея…
– І Сінод Гродзенскай дыяцэзіі мае асаблівае значэнне для жыцця нашага мясцовага Касцёла. Гэта першы такі форум, дзе мы сабраліся, каб разам паразважаць, паглыбіць сваю веру і выбудаваць стратэгічныя кірункі для развіцця дыяцэзіі. І гэта не толькі інстытуцыйнае мерапрыемства, але і духоўны працэс, які мае на мэце ажывіць наш Касцёл, каб ён быў сапраўднай супольнасцю, аб’яднанай у Хрысце.
Такім чынам, атрымліваем нагоду, каб разам разгледзець праблемы, з якімі сутыкаецца наш Касцёл, знайсці новыя шляхі для евангелізацыі і паглыбіць веру людзей. Гэта асабліва важна ў нашым рэгіёне, дзе людзі часта сутыкаюцца з выклікамі сучаснага свету, такімі як секулярызм, маральны рэлятывізм, уціск традыцыйных каштоўнасцей.
Перспектывы, звязаныя з вынікамі Сінода, шырокія і шматгранныя. Маем на мэце ажывіць евангелізацыю, каб Касцёл у Гродзенскай дыяцэзіі станавіўся ўсё больш адкрытым і гатовым дзяліцца Добрай Навіной з усімі людзьмі, асабліва з тымі, хто адышоў ад веры або шукае духоўнай падтрымкі. У той жа час неабходна умацаваць супольнасць, распрацаваць канкрэтныя душпастырскія праграмы для падтрымкі сем’яў, умацавання шлюбаў і выхавання дзяцей у хрысціянскіх традыцыях, а таксама адукацыйныя праграмы – важна, каб усе вернікі мелі доступ да глыбокай і якаснай катэхізацыі.
Трэба таксама падрыхтаваць моладзь да актыўнага жыцця ў Касцёле. Адна з надзей, звязаных з Сінодам, – гэта дзейсны ўдзел маладых людзей. Важна стварыць умовы, каб яны не толькі ўспрымалі сябе як частку супольнасці, але і ўдзельнічалі ў яе жыцці.
Такім чынам, дыяцэзіяльны сінод – вялікі крок наперад для Касцёла на Гродзеншчыне. Спадзяёмся, што ён стане пачаткам духоўнага адраджэння, умацуе нашу еднасць у Хрысце і дапаможа знайсці новыя формы сведчання веры ў сучасным свеце.
– У гродзенскай катэдры Вы вельмі трапна заўважылі, што “нам патрэбны адзінства і дыялог”. Толькі ў такім парадку магчыма заставацца супольнасцю, якая з Хрыстом перамяняе гісторыю. На што Вы як біскуп хацелі б разлічваць, узначальваючы сёння дыяцэзіяльную сям’ю?
– Дзякуй за такое пытанне, якое закранае самую сутнасць нашай місіі – быць адзінымі ў Хрысце і адважна весці дыялог дзеля сапраўдных перамен. І я як дыяцэзіяльны біскуп разлічваю, найперш, на давер і актыўны ўдзел усіх у гэтай справе – ад святара да свецкага верніка. Без адзінства, пабудаванага на адкрытасці і шчырасці, мы не здолеем крочыць наперад як супольнасць. Спадзяюся, што разам зможам паглыбіць сувязі паміж парафіямі, моладзевымі групамі, суполкамі вернікаў, каб наша дыяцэзія была домам, каб кожны адчуў сябе часткай вялікай і дружнай дыяцэзіяльнай сям’і.
Касцёл закліканы быць жывым сведкам любові і веры. Для гэтага мне важна разлічваць на гатоўнасць усіх да нястомнага дыялогу. Я спадзяюся, разам мы будзем смела ісці да моладзі, да людзей у патрэбе, да тых, хто пакуль не знайшоў Бога ў сваім жыцці, каб кожны мог убачыць у нас сведкаў любові Хрыста. І маю надзею, што, абапіраючыся на адзінства і шчыры дыялог, зможам не толькі перамяняць сябе, але і пакідаць светлую старонку ў гісторыі нашай супольнасці і рэгіёна, каб Касцёл на Гродзеншчыне і надалей быў крыніцай натхнення і надзеі для ўсіх нас.
– Што, на Ваш погляд, падаецца найбольш складаным у пастырскім служэнні?
– Адным з найбольш складаных аспектаў біскупскага служэння з’яўляецца неабходнасць пастаяннага спалучэння розных адказнасцей і абавязкаў. На біскупа ўскладзена як духоўнае кіраўніцтва над яго паствай, так і адміністрацыйныя абавязкі ў кіраванні дыяцэзіяй, што патрабуе пастаяннага балансу паміж рознымі задачамі.
Па-першае, біскуп павінен быць прыкладам для вернікаў і падтрымліваць іх на духоўным шляху. Як вучыць ІІ Ватыканскі сабор, біскуп – гэта “жывое аблічча Хрыста, Добрага Пастыра”, і яго першачарговая задача – весці людзей да Хрыста (Lumen Gentium, 21). У сучасным свеце, дзе людзі сутыкаюцца з рознымі выклікамі, біскуп павінен заставацца моцным і надзейным апірышчам.
Па-другое, у кіраванні дыяцэзіяй неабходна прымаць шмат рашэнняў у галіне адміністравання, прававых пытанняў, прызначэння святароў і супрацоўнікаў. Трэба рабіць складаныя выбары, якія часта ўлічваюць розныя інтарэсы і патрабуюць адчування справядлівасці.
Па-трэцяе, у дыяцэзіях часта існуюць розныя групы, кожная са сваімі каштоўнасцямі і інтарэсамі. І біскуп павінен быць здольным захоўваць еднасць Касцёла ў гэтай разнастайнасці.
Па-чацвёртае, біскуп нясе адказнасць за фармацыю духоўных асоб і рэлігійнае навучанне свецкіх вернікаў, каб яны маглі глыбей разумець і жыць згодна з вучэннем Касцёла. Гэта можа быць нялёгкім, улічваючы абмежаваныя рэсурсы і неабходнасць пастаяннай увагі да ўсіх груп.
Па-пятае, біскуп павінен весці вернікаў і ў складаных сацыяльных умовах, супрацьстаяць несправядлівасці і бараніць маральныя і этычныя прынцыпы. Нярэдка ад яго патрабуецца выказаць пазіцыю Касцёла па няпростых і часам супярэчлівых пытаннях.
Такім чынам, біскупскае служэнне патрабуе глыбокай веры, мудрасці, цярплівасці, здольнасці да дыялогу і пастаяннай асабістай малітвы.
Ангеліна Пакачайла, паводле "Слова Жыцця"