У кожнай краіне ёсць свае асаблівыя, непаўторныя традыцыі, якія не ва ўсім супадаюць з паўсюдна прынятымі. На апошнім тыдні перад Адвэнтам прапануем пазнаёміцца з цікавымі святочнымі звычаямі розных краін свету, і, магчыма, адкрыць для сябе якую-небудзь незвычайную ідэю. Харватыя.
За 4 тыдні да Каляд надыходзіць Адвэнт - час чакання нараджэння Нябеснага Збаўцы. З надыходам Адвэнту ў Харваціі пачынаюцца “зарніцы” (з націскам на першы склад). Роўна ў 6 раніцы пачынаюцца малітвы на хвалу Найсвяцейшай Багародзіцы. Малітва доўжыцца 30 хвілін:спяваюцца песні, характэрныя толькі Адвэнту.
Нягледзячы на тое, што ўсё гэта пачынаецца рана, шмат людзей прыходзіць у касцел памаліцца. І гэта не толькі бабулі-пенсіянеркі, а таксама і людзі, якія працуюць, школьнікі.
6 снежня - дзень св. Мікалая. У гэты дзень прынята дарыць падарункі, але рабіць гэта не ў адкрытую, а менавіта падкінуўшы на акно. Варта адзначыць, што, паводле харвацкай традыцыі, заўсёды са св. Мікалаем ходзіць і Крампус, які замест падарункаў носіць дубец. І калі дзеці дрэнна сябе паводзілі, то яны атрымлівалі гэты самы дубец.
13 снежня - дзень св. Люцыіі. У гэты дзень рыхтавалі 12 паперак, і на кожнай дзяўчына пісала мужчынскае імя. Хлопцы, адпаведна, пісалі жаночыя імёны. І вось аж да каляд выцягвалі наўгад адну паперку з імем і выкідвалі яе ў агонь. У Вігілію свята заставалася адна паперка з тым самым запаветным імем. Лічылася,што чалавек з гэтым імем якраз і будзе нарачоным.
Дзень перад Калядамі ў Харватыі называецца “Бадняк”, азначае “пень”. У гэты дзень прыносяць у хату пень дуба (або іншага дрэва). Гэта традыцыя характэрна толькі для сербаў. На Бадняк усе рыхтуюцца да сустрэчы Каляд. Гаспадыні гатуюць смачныя пірагі і тарты, дзеці ўпрыгожваюць ёлку. У 6 гадзін вечара, калі зазвіняць званы, уся сям’я збіраецца вакол ёлкі, запальвае свечку і чытае малітву “Ойча наш”.
Увечары пачынаецца ўрачыстая Імша.
На Каляды ўся сям’я збіраецца за святочным сталом, на якім звычайна бывае запечаная індычка з млінцамі (бязквасныя аладкі). Суп традыцыйны - курыны булён з хатняй локшынай. На дэсерт - рулеты з макам і грэцкімі арэхамі і рознае печыва.
Хадзіць у госці ў гэты дзень не прынята. Крамы,кафэ, рэстараны ў гэты дзень не працуюць.
Падрыхтавала Вольга Сяліцкая