Ужо цяпер, на пачатку нашай велікапоснай пілігрымкі, давайце запытаем сябе: што трэба зрабіць, каб час ласкі, які чакае нас наперадзе, пакінуў моцны след у нашых сэрцах і выдаў як мага больш багаты плён у нашым асабістым, сямейным і грамадскім жыцці.
Літургічны абрад пасыпання галоў попелам у Папяльцовую сераду і формула: “Памятай, што ты – прах, і ў прах вернешся”, якая спадарожнічае яму, выразна спасылаюцца на словы Кнігі Быцця: “Пан Бог стварыў чалавека з пылу зямлі і ўдыхнуў у ноздры ягоныя подых жыцця, і стаў чалавек жывой істотай” (Быц 2, 7). У гэтай біблійнай сцэне мы можам убачыць глыбокую праўду пра чалавека. Як стварэнне, ён – “пыл”, частка гэтага свету, таму чалавечае жыццё адзначана слабасцю, недасканаласцю і тленнасцю. Але адначасова з гэтым, чалавек ажыўлены Божым подыхам і адораны Божай любоўю, ён носіць у сабе вобраз і падабенства Стварыцеля.
У сённяшнім першым чытанні мы чуем драматычнае апавяданне аб упадку чалавека, які не можа супрацьстаяць спакусе “быць як Бог” (параўн. Быц 3, 5). Замест таго, каб даверыцца Богу і прыняць Яго любоў, Адам і Ева пачынаюць шукаць шчасця самастойна, хочуць самі вырашаць, што добра, а што дрэнна, і такім чынам яны пазнаюць, якой падманлівай можа быць свабода, калі яе не перажываць у гармоніі з Богам.
Калі Езус Хрыстус на пачатку сваёй публічнай дзейнасці знаходзіцца ў пустыні, ён перажывае, па сутнасці, тыя самыя спакусы, што і першыя людзі: д’ябал стараецца схіліць Яго злоўжыць годнасцю і ўладай Божага Сына, а значыць, дзейнічаць самастойна, кіруючыся логікай лёгкасці, улады, поспеху і атрымання прызнання любой цаной. Езус, як “новы Адам”, выходзіць з гэтага выпрабавання пераможцам, бо адкідвае простыя і на першы погляд лёгкія рашэнні, якія Яму прапануе праціўнік, а выбірае цярністую дарогу сыноўскай вернасці, абсалютнай адданасці і паслухмянасці волі Нябеснага Айца. Давайце бліжэй прыгледзімся да спакус Езуса і паспрабуем знайсці ў Яго адказах указанні для нашага жыцця.
У першай спакусе д’ябал прапануе Езусу выкарыстаць сваю цудатворную моц, каб ператварыць камень у хлеб. Мы паддаёмся падобнай спакусе, калі не шукаем перш за ўсё Валадарства Божага і справядлівасці Яго (параўн. Мц 6, 33), а ставім на першае месца нашы клопаты аб матэрыяльных рэчах, аб дабрабыце і бяспецы. Калі Езус адказвае д’яблу: “Не хлебам адным будзе жыць чалавек, а кожным словам, што выходзіць з вуснаў Божых” (Мц 4, 4), Ён перасцерагае нас ад небяспекі матэрыялістычнай ментальнасці, ад ілюзіі, што матэрыяльны дабрабыт, улада, прыемнасць ці якіясьці іншыя даброты гэтага свету змогуць ашчаслівіць чалавека, задаволіць у ім голад Бога. Адказ Езуса – гэта запрашэнне, каб мы ўважліва слухалі Божае слова і менавіта ў ім шукалі падказкі да вырашэння нашых праблем і цярпенняў. Калі ў другой спакусе д’ябал прапануе Езусу кінуцца ўніз з крыла святыні, ён хоча схіліць Яго выкарыстаць Божую ўсемагутнасць, каб дасягнуць поспеху, здабыць прызнанне, каб з лёгкасцю пераканаць усіх у сваім прызначэнні. Гэта спакуса нецярплівасці, якой падлягаюць усе, хто шукае неадкладных, уражваючых поспехаў, хто хацеў бы змяніць свет за нізкую цану, без намаганняў, пакут і самаахвярнасці. Нас – тых, хто хоча, каб кожная праца неадкладна прыносіла жаданы плён, каб нашы намаганні і ахвяры прынеслі плады як мага хутчэй і былі як мага больш шчодра ўзнагароджаны, забываючыся, што ўсё добрае, перш чым прынесці плён, патрабуе цярплівага і даверлівага чакання, – Пан Езус перасцерагае: “Не будзеш выпрабоўваць Пана Бога твайго” (Мц 4, 7).
Трэцяя спакуса – пакланіцца д’яблу ўзамен на ўсе валадарствы свету – найбольш вытанчаная. Гэта спакуса ўлады як самай вялікай каштоўнасці ў жыцці, спакуса быць вялікім за любую цану, спакуса пыхі і самадастатковасці. Цытуючы словы Пісання: “Пану Богу твайму пакланяйся і Яму аднаму служы” (Мц 4, 10), Езус рашуча адкідвае любы кампраміс з д’яблам і вучыць нас, што толькі служачы Пану Богу і аказваючы Яму сыноўскую паслухмянасць, чалавек дасягае сапраўднай велічы і свабоды.
Дарагія Браты і Сёстры!
Сорак дзён, праведзеныя Езусам у пустыні, і Яго пераможная барацьба супраць спакус д’ябла схіляюць нас зноў усвядоміць уласную слабасць, прыгадаць, што хрысціянскае жыццё – гэта няспынная барацьба са злом, якое знішчае нас, спрабуючы аддаліць ад Хрыста. Прыклад Езуса вучыць нас, што ў гэтай барацьбе перамагаюць праз веру, якая з’яўляецца поўным адданнем сябе Богу ў сыноўскім даверы Яго выратавальнай любові.
Час Вялікага посту – гэта чарговы шанс, дадзены нам Богам, каб зноў адчуць Яго любоў і блізкасць. Сустрэча з Езусам можа перамяніць наша жыццё, надаць яму сэнс, напоўніць яго шчасцем і радасцю. Каб гэтыя змены маглі адбыцца ў нашых сэрцах, патрэбен толькі наш дазвол, бо Пан Бог заўсёды шануе волю чалавека.
Дарагія Дыяцэзіяне!
У 2017 годзе ўвесь Паўсюдны Касцёл будзе адзначаць сотую гадавну фацімскіх аб’яўленняў. У межах падрыхтоўкі да юбілею Канферэнцыя Каталіцкіх Біскупаў у Беларусі пастанавіла абвясціць бягучы год Годам малітвы. Таму я заахвочваю кожнага з Вас выкарыстаць перыяд Вялікага посту як нагоду для паглыблення і ўзбагачэння малітвы: асабістай, у супольнасцях, і асабліва сумеснай малітвы ў сям’і. Мы добра ведаем словы Хрыста: “Калі двое з вас на зямлі згодна прасілі б аб чым-небудзь, то станецца ім ад Айца Майго, які ў нябёсах. Бо дзе двое ці трое сабраліся ў імя Маё, там Я ёсць сярод іх” (Мц 18, 19–20). Мы ўсе бачым, якія складаныя праблемы акружаюць сучаснага чалавека, як іх шмат і як часта яны з’яўляюцца крыніцай цярпенняў і неспакою ў нашых сем’ях, парафіяльных супольнасцях і ва ўсім грамадстве. Як хрысціяне, мы не можам застацца да гэтага абыякавымі. Няхай нашым адказам будзе малітва, якой мы агорнем асабліва тых, каму найбольш неабходны ласка навяртання, перамога над злом і адшуканне зваротнай дарогі да Бога.
Трэба памятаць, што малітва, якая перажываецца з Богам, унутрана ўзбагачае чалавека, дазваляе па-асабліваму перажыць блізкасць Бога і адчуць Яго бацькоўскую любоў, аб’яўленую ў Езусе Хрысце. Вялікі пост прыгадвае нам праўду аб тым, што любоў Хрыста найбольш поўна аб’явілася ў таямніцы Яго Смерці і Уваскрасення. Яна нанова адбываецца падчас кожнай святой Імшы, таму мы стараемся прымаць удзел у эўхарыстычнай Ахвяры з верай і захапленнем. Няхай сёлетні Вялікі пост яшчэ больш наблізіць нас да Хрыста, прысутнага ў сакраманце Эўхарыстыі.
Прыгожыя ў сваёй красамоўнасці і асвечаныя традыцыяй набажэнствы Крыжовага шляху і Песень жальбы праз разважанне Мукі Пана дапамагаюць нам увесь час нанова адкрываць любоў Хрыста ў таямніцы Крыжа, як крыніцу нашага збаўлення. Няхай наш удзел у гэтых велікапосных набажэнствах будзе выражэннем веры і ўдзячнасці за справу Збаўлення.
Перыяд Вялікага посту – гэта час пакаяння і навяртання. Бог Айцец, поўны міласэрнасці, хоча ўдзяліць нам сваё прабачэнне, аздаравіць нас унутрана і адрадзіць нас да паўнаты жыцця. Давайце пастараемся ў гэты асаблівы час ласкі прыняць удзел у рэкалекцыях і прыступіць да сакраманту паяднання, давайце будзем мець адвагу пакончыць з грахом, і тады мы адчуем радасць вяртання ў дом Айца.
Жадаю Вам, дарагія Дыяцэзіяне, глыбокага і плённага перажыцця сёлетняга Вялікага посту, даручаю Вас апецы і заступніцтву Марыі, Маці Міласэрнасці, і ўсім ад усяго сэрца благаслаўляю
Аляксандр Кашкевіч
Біскуп Гродзенскі
Прашу Шаноўных святароў Пробашчаў і Адміністратраў Гродзенскай дыяцэзіі прачытаць гэты ліст 09.03.2014г. ва ўсіх касцёлах і капліцах замест казання падчас кожнай Св. Імшы.
Umiłowani w Chrystusie Panu Bracia i Siostry!
W Środę Popielcową rozpoczął się w Kościele okres liturgiczny Wielkiego Postu. Jako jedna rodzina dzieci Bożych, wyruszyliśmy w czterdziestodniową drogę wewnętrznej przemiany, nawrócenia i pokuty na spotkanie z Chrystusem Zmartwychwstałym w radości poranka wielkanocnego.
Już teraz, na początku naszej wielkopostnej pielgrzymki zapytajmy siebie, co należy uczynić, by czas łaski, jaki mamy przed sobą, pozostawił trwały ślad w naszych sercach i wydał jak najobfitsze owoce w naszym życiu osobistym, rodzinnym i społecznym.
Liturgiczny obrzęd posypania głów popiołem w Środę Popielcową i towarzysząca mu formuła: „Pamiętaj, że prochem jesteś i w proch się obrócisz” – wyraźnie nawiązują do słów Księgi Rodzaju: „Pan Bóg ulepił człowieka z prochu ziemi i tchnął w jego nozdrza tchnienie życia, wskutek czego stał się człowiek istotą żywą” (Rdz 2,7). W tym obrazie biblijnym możemy dostrzec głęboką prawdę o człowieku. Jako stworzenie, jest on „prochem”, czyli częścią tego świata, dlatego życie ludzkie jest naznaczone ułomnością, niedoskonałością i przemijaniem. Równocześnie człowiek jest ożywiony przez tchnienie Boże, obdarzony Bożą miłością, noszący w sobie obraz i podobieństwo Stwórcy.
W dzisiejszym pierwszym czytaniu słyszymy dramatyczne opowiadanie o upadku człowieka, który nie potrafi oprzeć się pokusie „bycia jak Bóg” (por. Rdz 3,5). Zamiast zaufać Bogu i zaakceptować jego miłość, Adam i Ewa zaczynają szukać szczęścia na własną rękę, chcą decydować sami, co jest dobre a co złe, i w ten sposób doświadczają, jak zwodnicza może być wolność, jeżeli nie jest przeżywana w harmonii z Bogiem.
Gdy Jezus Chrystus na początku swej publicznej działalności przebywa na pustyni, doświadcza w gruncie rzeczy takiej samej pokusy, co pierwsi rodzice: diabeł usiłuje Go nakłonić do nadużycia godności i władzy Syna Bożego, czyli do działania na własną rękę, kierując się logiką łatwizny, władzy, sukcesu i zdobycia uznania za wszelką cenę. Jezus, jako „nowy Adam” wychodzi z tej próby zwycięski, bo odrzuca proste i na pozór łatwe rozwiązania podsuwane przez przeciwnika i wybiera ciernistą drogę synowskiej wierności, całkowitego oddania i posłuszeństwa woli Ojca Niebieskiego.
Przyjrzyjmy się z bliska trzem pokusom Jezusa i w Jego odpowiedziach spróbujmy znaleźć wskazówki dla naszego życia.
W pierwszej pokusie diabeł proponuje Jezusowi, aby użył swej potęgi cudotwórczej zamieniając kamienie w chleb. Ulegamy podobnej pokusie, gdy nie staramy się przede wszystkim o królestwo Boże i jego sprawiedliwość (por. Mt 6, 33), lecz stawiamy na pierwszym miejscu nasze troski o rzeczy materialne, o dobrobyt i bezpieczeństwo. Gdy Jezus odpowiada szatanowi: „Nie samym chlebem żyje człowiek, lecz każdym słowem, które pochodzi z ust Bożych” (Mt 4, 4), przestrzega nas przed niebezpieczeństwem mentalności materialistycznej, przed złudzeniem, że dobrobyt materialny, władza, przyjemności czy jakiekolwiek inne dobra tego świata potrafią uszczęśliwić człowieka i zaspokoić w nim głód Boga. Odpowiedź Jezusa jest zaproszeniem, abyśmy uważnie słuchali Słowa Bożego i właśnie w nim szukali wskazówek do rozwiązania naszych problemów i cierpień.
Gdy w drugiej pokusie diabeł proponuje, by Jezus rzucił się w dół z narożnika świątyni, chce Go skłonić do posłużenia się wszechmocą Bożą dla osiągnięcia sukcesu, dla zdobycia poklasku, dla łatwego przekonania wszystkich o swoim posłannictwie. Jest to pokusa niecierpliwości, której ulegają wszyscy szukający natychmiastowych, spektakularnych sukcesów, którzy chcieliby zmienić świat tanim kosztem, bez wysiłku, cierpienia i poświęceń. Nas, którzy pragniemy, by każda praca przyniosła natychmiast pożądane owoce, by nasze trudy i ofiary zaowocowały jak najszybciej i zostały jak najobficiej wynagrodzone, zapominając, że wszelkie dobro zanim wyda plony wymaga cierpliwego i ufnego oczekiwania, Pan Jezus ostrzega: „Nie będziesz wystawiał na próbę Pana, Boga swego” (Mt 4,7).
Trzecia pokusa oddania pokłonu szatanowi w zamian za wszystkie królestwa świata jest najbardziej subtelna. Jest to pokusa władzy, jako największej wartości w życiu, pokusa bycia wielkim za wszelką cenę, pokusa pychy i samowystarczalności. Cytując słowa Pisma: „Panu, Bogu swemu, będziesz oddawał pokłon i Jemu samemu służyć będziesz” (Mt 4,10), Pan Jezus zdecydowanie odrzuca wszelki kompromis z szatanem i uczy nas, że tylko służąc Panu Bogu i okazując Mu synowskie posłuszeństwo, człowiek osiąga prawdziwą wielkość i wolność.
Drodzy Bracia i Siostry!
Czterdzieści dni spędzone przez Jezusa na pustyni i Jego zwycięska walka przeciwko pokusom szatana skłaniają nas do ponownego uświadomienia własnej słabości, do przypomnienia, że życie chrześcijańskie jest nieustannym zmaganiem się ze złem, które nas niszczy próbując oddalić od Chrystusa. Przykład Jezusa nas uczy, że w tej walce zwycięża się przez wiarę, która jest całkowitym oddaniem się Bogu, w synowskim zaufaniu Jego zbawczej miłości.
Czas Wielkiego Postu jest kolejną szansą daną nam przez Boga, by ponownie doświadczyć Jego miłości i bliskości. Spotkanie z Jezusem może przemienić nasze życie, nadać mu sens, napełnić je szczęściem i radością. Aby ta przemiana mogła się dokonać w naszych sercach, potrzeba jedynie naszego przyzwolenia, bo Pan Bóg zawsze szanuje wolność człowieka.
Drodzy Diecezjanie!
W 2017 roku cały Kościół Powszechny będzie obchodził 100. rocznicę objawień fatimskich. W ramach przygotowań do jubileuszu, Konferencja Biskupów Katolickich na Białorusi postanowiła ogłosić rok bieżący Rokiem Modlitwy. Dlatego zachęcam każdego z Was, abyście wykorzystali rozpoczynający się okres Wielkiego Postu, jako okazję do pogłębienia i ubogacenia modlitwy, zarówno osobistej, jak i wspólnotowej, a szczególnie do praktykowania wspólnej modlitwy w rodzinie.
Znamy dobrze słowa Jezusa Chrystusa: „Jeśli dwaj z was na ziemi zgodnie o coś prosić będą, to wszystkiego użyczy im mój Ojciec, który jest w niebie. Bo gdzie są dwaj albo trzej zebrani w imię moje, tam jestem pośród nich” (Mt 18,19-20). Wszyscy widzimy, jak liczne i złożone są problemy współczesnego człowieka, jak często są one źródłem cierpienia i niepokoju w naszych rodzinach, wspólnotach parafialnych i w całym społeczeństwie. Jako chrześcijanie, nie możemy pozostać na to obojętni. Niech naszą odpowiedzią będzie modlitwa, którą ogarniemy szczególnie tych, którzy najbardziej potrzebują łaski nawrócenia, zerwania ze złem i odnalezienia drogi powrotu do Boga!
Pamiętajmy, że modlitwa przeżywana, jako dialog z Panem Bogiem ubogaca wewnętrznie człowieka, pozwala w sposób szczególny odczuć bliskość Boga i doświadczyć Jego ojcowskiej miłości objawionej w Jezusie Chrystusie.
Wielki Post przypomina nam prawdę, że miłość Chrystusa objawiła się najpełniej w tajemnicy Jego śmierci i zmartwychwstania. Uobecnia się ona podczas każdej Mszy świętej, dlatego starajmy się brać udział w Ofierze Eucharystycznej z wiarą i zaangażowaniem. Niech tegoroczny Wielki Post zbliży nas jeszcze bardziej do Chrystusa obecnego w Sakramencie Eucharystii.
Piękne w swej wymowie i uświęcone tradycją nabożeństwa Drogi Krzyżowej i Gorzkich Żali poprzez rozważanie Męki Pańskiej pomagają nam wciąż na nowo odkrywać miłość Chrystusa w Tajemnicy Krzyża, jako źródło naszego zbawienia. Niech nasz udział w tych nabożeństwach wielkopostnych będzie wyrazem wiary i wdzięczności za dzieło Odkupienia.
Okres Wielkiego Postu jest czasem pokuty i nawrócenia. Bóg, Ojciec pełen miłosierdzia pragnie nam udzielić swego przebaczenia, uzdrowić nas wewnętrznie i odrodzić do pełni życia. Starajmy się w tym szczególnym czasie łaski wziąć udział w rekolekcjach i skorzystać z Sakramentu Pojednania, miejmy odwagę zerwać z grzechem a doświadczymy radości powrotu do domu Ojca.
Życzę Wam, Drodzy Diecezjanie, głębokiego i owocnego przeżywania tegorocznego Wielkiego Postu, polecam Was opiece i wstawiennictwu Maryi, Matki Miłosierdzia, i wszystkim z całego serca błogosławię
Aleksander Kaszkiewicz
Biskup Grodzieński
Proszę czcigodnych Księży Proboszczów i Administratorów diecezji grodzieńskiej o przeczytanie powyższego listu podczas każdej Mszy św. zamiast kazania 09.03.2014 r. we wszystkich kościołach i kaplicach diecezji grodzieńskiej.