Чалавек прасласлаўляе Бога праз тое, што ідзе па жыцці за голасам свайго паклікання. Пан Бог кліча кожнага чалавека, а Яго голас пазнаецца ў душы дзіцяці: кліча да сужэнскага ці святарскага жыцця; кліча да законнага жыцця, ці да працы на місіях… Хто ведае?¹

Гісторыя майго святарскага паклікання? Гэта гісторыя вядомая перш за ўсё самому Богу. Кожнае пакліканне да святарства ў сваёй глыбіні з’яўляецца вялікай таямніцай, з’яўляецца дарам, які бясконца пераўзвышае чалавека. Кожны з нас, святароў, выразна спатыкаецца з гэтым ва ўсім сваім жыцці. Праз гэты дар мы адчуваем, наколькі мы да яго не дарастаем. Пакліканне з’яўляецца таямніцай Божага выбару², - так аб сваім пакліканні ўспамінаў Ян Павел ІІ у аўтабіяграфіі напісанай з нагоды 50-ых угодак святарскіх пасвячэнняў.

Шлях прыгатавання да святарства Кароля Вайтылы сягае бацькоўскай хаты. Маё семінарыйнае прыгатаванне да святарства было некалькі чаканым, перадузятым. У якімсці сэнсе ў гэтым бралі ўдзел мае бацькі, а асабліва мой бацька.

Час, калі фармавалася пакліканне Кароля, быў часам вайны. Пакліканне, якое выспявае ў такіх акалічнасцях, набірае новай вартасці і значэння. У адносінах да пашыраючагася зла і жудасцей вайны, сэнс святарства і яго місія ў свеце рабіліся для мяне надзвычайна празрыстымі і лёгкачытальнымі³.

Адным з найбольш значных, але таксама і цяжкіх перажыванняў была смерць бацькі, апошняга чалавека з (…) найбліжэйшай сям’і, 18 лютага 1941 г. Для мяне стала зразумела, што Хрыстос кліча мяне да святарства. Гэта не было для мяне зразумелым падчас здавання выпускных экзаменаў у школе. Гэта рабілася зразумелым паступова, паміж смерцю майго бацькі (люты 1941) і восенню 1942 г.⁴

Менавіта восенню 1942 г. Кароль вырашыў паступіць у Кракаўскую Духоўную Семінарыю, якая дзейнічала ў падполлі. Пачаў вывучаць тэалогію ў Ягелонскім універсітэце, які таксама вучыў студэнтаў падпольна. Адначасова працягваў працу на фабрыцы⁵. Рыхтаваўся да экзаменаў  у вольны ад працы час, а таксама – наколькі гэта было магчымым – падчас працы на фабрыцы.⁶ (…) Першы пасляваенны год быў цалкам няпоўны. Нармальны год быў толькі год 1945/1946.⁷ Гэта другі раздзел майго студэнцкага досведу. (…) Як алюмн Кракаўскай Духоўнай Семінарыі, у першыя пасляваенныя гады я мог удзельнічаць у жыцці акадэмічнай супольнасці універсітэту, некаторы час нават быў намеснікам старшыні Братняй Дапамогі Студэнтаў Ягелонскага Універсітэта, ці, як трэба казаць, “Братняка”⁸.

Тайная семінарыя знаходзілася ў рэзідэнцыі арцыбіскупа ў Кракаве. Мітрапалітам у той час быў князь Адам Стэфан Сапега. Гэтая постаць мела вялікі ўплыў на Кароля. Мы ўсе, старэйшыя, так кажам: наш выхавацель, наш айцец, наш родны айцец.⁹ Божа аддзяч табе, Ксёндз Кардынал, за тое, чым ты быў для нас, для мяне, для ўсіх палякаў страшнага часу акупацыі¹⁰.

Ян Твардоўскі быў адным з тых, хто многа даў маладому Каролю. Свецкі чалавек, які ў парафіі, да якой належаў Кароль перад семінарыяй, займаўся наладжваннем кантактаў з моладдзю. “Ад яго я навучыўся паміж іншым элементарнай працы над сабой, што папярэдзіла тое, што я пасля знайшоў у семінарыі. Твардоўскі, які сам вучыўся на працах св. Яна ад Крыжа і св. Тэрэзы ад Езуса, першы раз увёў мяне ў гэтыя незвычайныя, як на мой цяперашні век, чытанні¹¹. […] перадаў мне асабліва многа багаццяў сваёй душы, закаханай у самым Богу, і з багаццяў духоўнага жыцця, містычнага жыцця¹².”

Сустрэча з думкай св. Яна ад Крыжа было першым з вялікіх духоўна-інтэлектуальных выдарэнняў. Кароль Вайтыла вывучыў іспанскую мову, каб мець магчымасць вывучаць тэксты містыка ў арыгінале. Пазней ён прысвяціў магістарскую і доктарскую працы св. Яну¹³.

Наступнай вялікай інтэлектуальнай падзеяй для Кароля была сустрэча з падручнікам метафізікі падчас вучобы. Без перабольшвання скажу, што свет, у якім я жыў да сёння дзякуючы інтуіцыі і эмоцый, ад гэтага часу быў пацверджаны і абгрунтаваны на глебе праўды самай глыбокай і ў той жа час самай простай. […] Гэтае інтэлектуальнае адкрыццё […] стварыла ў маёй галаве трывалую падставу для разумення Бога сваім розумам¹⁴.

Адным са святых, які паслужыў прыкладам для Кароля, быў святы Брат Альберт. Для мяне яго вобраз меў вырашальнае значэнне, таму што падчас майго ўласнага адыходу ад мастацтва, ад літаратуры і ад тэатра, я знайшоў у ім асаблівую духоўную падтрымку і прыклад радыкальнага выбару шляху паклікання. [...] Як малады святар, падчас вікарыяту ў св. Фларыяна ў Кракаве, я прысвяціў яму сваю драматычную працу пад назвай "Брат нашага Бога"¹⁵.

Адным з найбольш важных духоўных досведаў для Кароля была перабудова яго разумення набажэнства да Маці Божай. Дапамагла яму ў гэтым кніжачка св. Людвіка Марыі Грыньён дэ Манфорт "Трактат аб сапраўднай адданасці Найсвяцейшай Панне Марыі." [...] "адданасць" Божай Маці, застаецца ўва Мне з тых часоў, дзейнічаючы неад'емнай часткай майго ўнутранага жыцця, маёй “духоўнай тэалогіі”¹⁶. А менавіта тут пачынаецца папскі Totus Tuus¹⁷.

_______________________________________________________

• ¹ Halo, urwisy! Tu mówi papież, Kielce 2000
• ² Dar i tajemnica, Kraków 1996.
• ³ Там жа.
• ⁴ Nie lękajcie się, Rzym 1982.
• ⁵ Jan Paweł II. Autobiografia, Kraków 2003.
• ⁶ Nie lękajcie się, Rzym 1982.
• ⁷ Dar i tajemnica, Kraków 1996.
• ⁸ Uniwersytety w nauczaniu Jana Pawła II, Warszawa 1999.
• ⁹ Naucz nas być wolnymi. Czwarta pielgrzymka Jana Pawła II do Ojczyzny, warszawa 1995.
• ¹⁰ Z przemówienia z 16 czerwca 1999, wygłoszonego pod czas pielgrzymki do Polski.
• ¹¹Dar i tajemnica, Kraków 1996.
• ¹² Nie lękajcie się, Rzym 1982.
• ¹³ Jan Paweł II. Nasz wielki święty, Kraków 2013.
• ¹⁴ Nie lękajcie się, Rzym 1982.
• ¹⁵ Dar i tajemnica, Kraków 1996
• ¹⁶ Dar i tajemnica, Kraków 1996.
• ¹⁷ Jan Paweł II. Autobiografia, Kraków 2003.

 Падрыхтавала Кацярына Паўлоўская