Таямнічы Бог

Трыадзіны Бог з’яўляецца цудоўным і найдасканалейшым узорам стварэння і будавання міжасабовых адносін паміж людзьмі.

Кожны год, перажываючы ўрачыстасць Найсвяцейшай Тройцы, мы дакранаемся да адной з такіх таямніц веры, якія не падлягаюць чалавечай логіцы і не могуць быць зведзены да нашых людскіх разумовых схем. Св. Аўгусцін у сваёй “Споведзі” сцвярджаў, што мала душ, якія, гаворачы пра Тройцу, ведаюць, што гавораць.

Аднак бясспрэчная ісціна заключаецца ў тым, што Бог заўсёды быў, ёсць і будзе АДЗІНЫ. Дык як па-людску зразумець гэтую догму, у якой удзельнічаем?

Пэўнай дапамогай можа стаць для нас св. Патрык, “апостал Ірландыі”, які жыў у IV стагоддзі. Гэты мудры і святы місіянер, тлумачачы складаную і таямнічую ісціну хрысціянскай веры тым, хто шукаў сапраўднага Бога, выкарыстаў лісток канюшыны. Ён паказаў тры асобныя лісцікі, злучаныя адным сцяблом. Падобна таму, як ёсць адзін Бог, але ў трох Асобах, так і канюшына, развіваючыся з аднаго сцябла, дае тры лісткі. Праз гэтую расліну святы паспрабаваў паказаць Бога, які паступова адкрываецца нам, а таксама растлумачыць догму пра Святую Тройцу.

Найсвяцейшая Тройца з’яўляецца Любоўю. Айцец – Той, хто любіць, Сын – Той, каго любяць, а Святы Дух – гэта сама Любоў.

Да той самай веры, якой былі прываблены вучні св. Патрыка, прыцягнуты кожны чалавек. Аднак, як паказвае жыццё, сучасныя людзі занадта занятыя, каб мець час на сустрэчу са складанымі для людскога разумення таямніцамі сваёй веры. Даволі часта здараецца, што ў нас шмат праблем у гэтай сферы. Можам казаць сабе: для чаго мне патрэбны Трыадзіны Бог? У мяне ёсць добрая праца, і гэта самае важнае, каб забяспечыць блізкім дастойныя ўмовы жыцця. Я веру ў Бога, але нейкая там Тройца мяне сёння не цікавіць. Ці Яна дасць мне на ежу? Калі не, то, магчыма, падумаю пра гэта іншым разам.

Адказам на такія частыя абвінавачванні можа быць узгадванне факта з нашай чалавечай гісторыі. Бог адзіны і будзе такім заўсёды, але Яго Асобы займаюць асаблівае месца і па-асабліваму дзейнічаюць у гісторыі чалавецтва і Сусвету.

Урачыстасць Найсвяцейшай Тройцы сёлета адзначаем у нядзелю 30 мая.

Можна заўважыць тры этапы дзеяння Адзінага Бога ў трох Асобах. Час Бога Айца – час Старога Запавету. Гэта Ён стварае і заклікае да жыцця. Гэта Ён хоча чыніць дабро, нягледзячы на людскую ўпартасць і частыя нараканні ў нашых сэрцах. Гэта Ён прагне зрабіць з нас – у гісторыі і сёння – новы і святы народ.

Паўнатой дзеяння Бога Айца з’яўляецца другі этап Яго Аб’яўлення – Асоба Езуса Хрыста. Хоць зямная чыннасць другой Асобы – Сына Айца – выглядае досыць кароткай, яна вельмі плённая. На працягу трыццаці трох гадоў Езус з Назарэта, сапраўдны чалавек і сапраўдны Бог, паказваў людзям непаўторнае аблічча Бога Айца. Сваімі словамі, а перш за ўсё сваімі міласэрнымі ўчынкамі, Ён адкрывае нам, які на самой справе Бог Айцец і наколькі Яму важна шчасце чалавека, а таксама, што самае галоўнае, яго вечнае жыццё.

Нарэшце, трэці этап пазнання і дзеяння нашага Адзінага Бога – сучаснасць. Дух Айца, Дух Езуса, Святы Дух – гэта Ён сёння дзейнічае ў Касцёле і ў свеце. Часам нам можа здавацца, што злы валадарыць, але канчатковая перамога належыць Святому Духу. Мы ўсе напоўнены Ім і адначасова запрошаны верыць у Адзінага Бога, хоць Ён і праяўляе сябе ў Трох Асобах. І як існуе камунія (суадносіны) паміж трыма Божымі Асобамі, так мы запрошаны да камуніі з людзьмі, якія нас акружаюць.

Паводле "Слова Жыцця", кс. Юрый Марціновіч

Друкаваць

“Маёвыя” штодзенна – традыцыя, якая ідзе праз усё жыццё

У месяцы маі вернікі Беларусі збіраюцца на адмысловыя марыйныя набажэнствы, аддаючы асаблівую пашану Маці Божай. Моляцца не толькі ў касцёлах, але збіраюцца і каля прыдарожных крыжоў, у сваіх дамах. Такі актыўны ўдзел у набажэнствах сведчыць пра вялікую марыйную пабожнасць беларусаў, якая сягае далёка ў гісторыю.

Самай галоўнай малітвай маёвага набажэнства з’яўляецца Ларэтанская літанія —малітва ўшанавання Найсвяцейшай Панны Марыі.

Вернікі з Лапенак (веска каля р-ну Дзевятоўка ў Гродне) пражываюць месяц май разам з Марыяй, колькі сябе памятаюць. Штодзенна на працягу шматлікіх гадоў яны збіраюцца на малітву на могілках, каля крыжа, каб ушанаваць Маці Божую. Усяго ў Лапенках стаіць 4 крыжы, і каля кожнага з іх – свая група вернікаў.

Каля могілкавага крыжа звычайна збіраецца больш за 10 чалавек. Адна з удзельніц – спадарыня Тэрэза Змітрэвіч, якая нарадзілася ў Грандзічскай парафіі (дэканат Гродна - Усход), адзначае, што як цяпер няма паняцця, што дзіця без гаджэта, так раней не было паняцця, каб не пайсці на маёвыя.

"Маёвыя” яшчэ да вайны

“Да вайны мы жылі ў месцы, дзе цяпер знаходзіцца Гродзенскі мясакамбінат. Яшчэ калі былі немцы, мы хадзілі ў Грандзічы ў касцёл, і там маліліся да Маці Божай”, – дзеліцца жанчына.

Пасля вайны пачалі збірацца на маліту ў хаце - прыходзіла шмат людзей.

“Прыходзілі і закаханыя пары на малітву, а потым хадзілі на спатканні, ужо пасля маёвых”, – дадае верніца.

Тэрэза Змітрэвіч удзельнічае ў маёвых набажэнствах штодня. Нават на працы інакш – бо з выхаднымі. А на маёвых трэба быць пры любым надвор’і, у нядзелю таксама прысутнічаць. “У дождж прыходзім з парасонамі ”, – заўважае спадарыня Тэрэза.

Мясцовыя вернікі прыходзяць на могілкі на працягу апошніх 20 год, каб ушанаваць Маці Божую. З цягам часам на месцы культу удалося усталяваць фігуры Марыі і Пана Езуса.

Сваімі сіламі зрабілі пляцоўку да малітваў

“На фігуры збіралі грошы ў вёсцы, а раней я з дома прыносіла Марыю з метр велічынёй”, – расказвае верніца. – “Рабілі алтарык і маліліся”.

Пляцоўку таксама ўзводзілі сваімі сілама, высажвалі кветкі.

“Мне цяпер добра, далёка хадзіць не трэба, бо праз агароджа ад дому могілкі, дзе збіраемся”, - падсумоўвае спадарыня Тэрэза.

Дзеці і ўнукі таксама прыходзілі

Раней ўсе прыходзілі на маёвыя набажэснтвы з дзецьмі і ўнукамі. Цяпер не маюць часу – жывуць у горадзе. “Часам прыяжджае ўнучка Насця”, - незнарок прамаўляе верніца.

Анастасія Гузевіч працуе ў Гродне, і з дзяцінства памятае, што хадзіла з бабулей на маёвыя набажэнствы.

“Былі старэйшыя дзеці і мы маленькія. Старэйшыя усё з малітоўніка чыталі, а мы крыўдзіліся, што таксама хочам! Казалі нам, што вырасцем, будзем чытаць. Так мы і не чыталі… Хаця насамрэча ведалі ўсе малітвы і песні на памяць” – успамінае з усмешкай дзяўчына.

Маёвыя набажэнствы праходзяць на Лапенкаўскіх могілках штодзенна а 20 гадзіне, таксама ў чэрвіні праходзяць набажэнствы да Сэрца Пана Езуса.

Вольга Сяліцкая

Друкаваць

Дарога выратавання, спакою і збаўлення

13 мая 1917 года Найсвяцейшая Панна Марыя спускаецца на зямлю ў сімвалічным месцы Кова да Ірыя, што азначае “Даліна Міру” (Фаціма, Партугалія), каб умяшацца ў лёс згубленага чалавецтва і прыгадаць дарогу спакою і выратавання ад разбурэнняў вайны. Гэта быў цяжкі час – бушавала І Сусветная вайна. Расія перажыла Лютаўскую рэвалюцыю супраць Божага памазаніка – цара Мікалая II Раманава – ды самадзяржаўя і знаходзілася ў стане двоеўладдзя. Бальшавікі набіралі ўсё большую моц, у краіне расла сацыяльная напружанасць і выспявала Кастрычніцкая рэвалюцыя.

Па Божай волі Найсвяцейшая Панна Марыя спяшаецца на дапамогу, бо ведае, што свет стаіць над безданню і абавязкова трапіць у яе, калі чалавецтва не зменіцца. У чарговы раз у гісторыі аб’яўленняў Маці Божая з’яўляецца перад дзецьмі. Гэта таму, што Божыя таямніцы могуць быць адкрыты толькі простым, пакорным, нявінным і чыстым сэрцам, такім, як дзевяцігадовы Францішак і сямігадовая Жасінта Марту, а таксама дзесяцігадовая Люцыя дос Сантас. Менавіта ім былі перададзены тры фацімскія таямніцы.

Трыумф належыць Марыі

Найсвяцейшая Маці сыходзіць з Неба і просіць дзяцей прыходзіць да месца аб’яўленняў у трынаццаты дзень кожнага месяца ў адзін і той жа час на працягу шасці месяцаў запар, а таксама штодня маліцца Ружанцам. Маці Божая хоча прысвяціць гэты дзень на славу ўсявышняга Бога. Марыя прагне ўціхамірыць сатану, адабраць у яго ўсю ўладу, сарваць яго планы і аднавіць Божы парадак. Таму што адзінай крыніцай трывалага міру, шчасця і справядлівасці ў свеце з’яўляецца Бог і падпарадкаванне Яго закону любові.

Першы з фацімскіх наказаў датычыў закліку да руплівай ружанцовай малітвы. Маці Божая запрашае людзей да супрацоўніцтва і жадае, каб у трынаццаты дзень кожнага месяца вялікая колькасць вернікаў збіралася, каб памаліцца Ружанцам, і каб гэты дзень быў асаблівым чынам прысвечаны Ёй. У чарговы раз Найсвяцейшая Маці робіць Ружанец прадметам першараднага значэння. Малітва на ружанцы мае надзвычайную сілу перамяняць сэрцы людзей і звяртаць іх да адзінай крыніцы ўсяго дабра, любові, мудрасці, справядлівасці і радасці – да Бога. Ружанец паралізуе духаў пекла і д’ябальскія легіёны. З яго дапамогай Маці Езуса здольна распачаць вялікія маральныя і палітычныя змены ды навярнуць уладу. Без малітвы мы асуджаем сябе на знішчэнне, становячыся цацкай дэманічных сіл.

Другая просьба Марыі датычыла неабходнасці строгай пакуты і кампенсацыі за грахі і абразы, нанесеныя Боскай Велічы і Яе Беззаганнаму Сэрцу. Затым Маці Божая паказала, што адраджэнне культу Беззаганнага Сэрца Марыі, набажэнства і даручэнне сябе яму мае сілу выратаваць шмат душ грэшнікаў з пекла і з’яўляецца гарантыяй спакою. Яна таксама прасіла аб прысвячэнні ўсяго свету Яе Беззаганнаму Сэрцу. “Калі тое, што Я кажу вам, будзе зроблена, многія душы будуць выратаваны і настане мір. Тым, хто прыме набажэнства да Майго Беззаганнага Сэрца, Я абяцаю выратаванне. Гэтыя душы будуць адораны асаблівымі Божымі ласкамі, як кветкі, пакладу іх перад Яго тронам”.

Дарога ў Неба

Марыя дае людзям рэцэпт не толькі для мірнага жыцця на зямлі, але і для шчаслівай вечнасці. Яна паказвае шлях да самага галоўнага чалавечага шчасця – Неба. Маці Божая не патрабуе ад нас цудаў. Просіць толькі, каб кожны дзень быў напоўнены ўсведамленнем Бога і нашага прызначэння ў вечнасці. Яна таксама хоча, каб мы насыцілі сваю паўсядзённасць Яе прысутнасцю і даверылі сябе Яе Беззаганнаму Сэрцу. Дарога ў Неба – гэта выкарыстанне таго, што прыносіць звычайнае жыццё. Усё з’яўляецца магчымасцю рабіць дабро і складваць ахвяры ў інтэнцыі ўзнагароджання сэрцам Езуса і Марыі за ўласныя і чужыя грахі. Толькі гэта.

Моманты цярпення, адзіноты і смутку павінны набыць новы выратавальны сэнс. Кожны чарговы дзень мусіць стаць нагодай, каб зрабіць крок на дарозе да святасці – той шэрай, штодзённай, сапраўднай, вядомай толькі Богу. Нашаму жыццю павінна пастаянна спадарожнічаць перакананасць у Божай любові і ўсведамленне існавання Неба.

Мусім усвядоміць, што дзякуючы настойлівай ружанцовай малітве, пакаянню і ахвяраванню свайго жыцця мы здольны змяніць ход гісторыі да лепшага. Сама візіянерка Люцыя пацвердзіла гэта ў лістах, дзе цытавала размовы з Марыяй і Езусам пра сучасны свет. “Гэты свет мог выглядаць зусім інакш. Магло не быць ІІ Сусветнай вайны, перыяду халоднай вайны, пераследу Касцёла, краху цывілізацыі”. Перад абліччам новых сацыяльных праблем і пагрозы вайны кожны хрысціянін павінен сур’ёзна паставіцца да фацімскіх заклікаў, бо яны актуальныя і сёння. Адказнасць ляжыць на кожным з нас.

 Паводле "Слова Жыцця", Людвіга Цыдзік

Друкаваць

Марыйны май

Напэўна, у кожнага з нас месяц май атаясамліваецца з выключна прыгожым сонечным надвор’ем, квітнеючымі кветкамі і, усё часцей, з доўгімі майскімі выхаднымі. Але ёсць яшчэ адна характэрная рыса гэтага вясновага месяца – набажэнства да Маці Божай, цэнтральнай часткай якога з’яўляецца Ларэтанская літанія. Адзін з самых прыгожых месяцаў года цалкам прысвечаны Марыі. Адраджэнне прыроды, прыгожая зеляніна, кветкі і цёплае сонца імкнуцца хоць крыху адлюстраваць прыгажосць Маці Касцёла, якая менавіта ў маі асаблівым чынам адорвае вернікаў неацэннымі ласкамі.

Пачаткі набажэнства

Гісторыя набажэнства да Маці Божай пачынаецца ў V стагоддзі, калі ва Усходнім Касцёле вернікі збіраліся разам, каб пакланіцца Багародзіцы.

У той час руплівым заступнікам і апосталам новага набажэнства быў св. Кірыл Александрыйскі, вялікі абаронца Боскага Мацярынства Марыі, які ўнёс свой уклад у абвяшчэнне дагмата аб тым, што Найсвяцейшая Панна Марыя з’яўляецца сапраўднай Божай Маці (Theotokos).
Першапачаткова май не быў адзіным і самым важным месяцам, прысвечаным Марыі. Усё змянілася на мяжы ХІІІ–ХІV стагоддзяў, калі іспанскі кароль Альфонс X прапанаваў асаблівым чынам прысвяціць май Багародзіцы. Кароль рэкамендаваў вечарамі збірацца і маліцца ля фігуры Марыі.
Іншым важным папулярызатарам маёвага набажэнства быў бл. Генрык Сузо, дамініканец і містык, які ўвесь час паўтараў, што “не трэба спыняцца ні перад чым, што не з’яўляецца Богам”. Гісторыя распавядае, што гэты бласлаўлёны, які жыў у надзвычай суровай аскезе і фізічных утаймаваннях, сам збіраў кветкі і клаў іх на алтар, а на галаву Найсвяцейшай Панны ўскладваў вянок з руж. Усё на знак яго вялікай любові да Марыі. Маёвае набажэнства хутка распаўсюдзілася. Настолькі, што ў XV стагоддзі яно ўжо практыкавалася ў Іспаніі, Партугаліі, Паўночным Рэйне, Цэнтральнай Амерыцы і Італіі. Важным момантам у гісторыі набажэнства з’яўляецца апублікаваная ў 1549 годзе Вольфгангам Зайдэлем праца пад назвай “Духоўны май”. Менавіта там май упершыню быў афіцыйна названы “месяцам Марыі”.

Росквіт набажэнства

Надзвычай важную ролю ў развіцці набажэнства адыгралі два езуіты: а. Ансолані і а. Ганібал Дыянісі. А. Ансолані лічыцца аўтарам сучаснай формы набажэнства. Ён першым пасля заканчэння малітвы блаславіў вернікаў Найсвяцейшым Сакрамантам. У сваю чаргу а. Ганібал Дыянісі, сабраў і сістэматызаваў усе праяўленні культу Найсвяцейшай Панны, а затым выдаў публікацыю пад назвай “Месяц Марыі”, якая за першыя 70 гадоў перавыдавалася 18 разоў. А. Дыянісі ў сваёй працы раіў, каб у маі “ўпрыгожваць алтары Маці Божай кветкамі, штодзённа збірацца на малітву і прысвячаць Марыі нейкае духоўнае адрачэнне, а таксама чытаць і засяроджвацца над разважаннямі пра Яе жыццё”.

У пачатку XVIII стагоддзя маёвае набажэнства паволі пачало праводзіцца публічна, бо да гэтага часу было прыватным элементам марыйнага культу. Усё змянілася дзякуючы а. Альфонсу Муцарэлі, які на працягу ўсяго жыцця нястомна папулярызаваў набажэнства да Маці Божай. Незвычайны росквіт марыйнай пашаны можна заўважыць з часу публікацыі папам Піем VII булы, у якой ён устанавіў поўны адпуст за такія рэлігійныя практыкі.
Галоўны пункт маёвага набажэнства – Ларэтаская літанія, якая ўзнікла ў XII стагоддзі ў Ларэта ў Італіі. Яна была зацверджана папам Сікстам V.

Запрашэнне Марыі

Месяц май ужо пачаўся, таму давайце памятаць словы папы Паўла VI, змешчаныя ў энцыкліцы “Mense Maio”: “Давайце ў месяцы Марыі, шаноўныя Браты, з большай адданасцю і даверам узносіць малітвы да Багародзіцы, каб выпрасіць у Яе ласку і дары. [...] Бог устанавіў Найсвяцейшую Панну Марыю шчодрай распарадчыцай сваіх дароў. [...] Няхай Марыя ласкава выслухае набожныя галасы, якія ўзносяцца да Яе з зямлі”.

Найсвяцейшая Панна Марыя дала і дае нам Езуса, Яна адчувальная да чалавечай бяды, умее ўбачыць дабро ў сваіх дзецях. Марыя запрашае нас на маёвыя набажэнствы, каб разам з Ёю адаравалі Езуса, запрашае аддаць Яму сваё жыццё, а Яна заўсёды разам з намі будзе маліцца і вучыць любіць.

Давайце прымем гэтае ўнікальнае запрашэнне! Станем сапраўднымі дзецьмі Марыі, і няхай Яна заўсёды вядзе нас да Хрыста!

Паводле "Слова Жыцця", кс. Юрый Марціновіч

Друкаваць

35-годдзе аварыі на ЧАЭС: атамная катастрофа ў словах Папаў

Чарнобыльская трагедыя, 35-я гадавіна якой адзначаецца 26 красавіка 2021 г., не магла не знайсці рэха ў словах і малітвах Папаў на працягу трох апошніх пантыфікатаў.

Савецкія ўлады недапушчальна доўга хавалі праўду аб маштабах аварыі на ЧАЭС ад свайго насельніцтва і міжнароднай супольнасці. Св. Ян Павел ІІ упершыню выказаўся публічна на гэту тэму праз 11 дзён пасля катастрофы, калі пачала з’яўляцца больш дакладная інфармацыя. Ён папярэдзіў, што атамная энергетыка “можа пагражаць усяму чалавецтву, нягледзячы на нацыянальныя межы”. Сярод усіх Пантыфікаў менавіта гэты Папа найчасцей узгадваў пра чарнобыльскую трагедыю і сустракаўся з людзьмі, якія пацярпелі падчас яе.

Дасягненні чалавека не павінны павярнуцца супраць яго самога

Чарнобыльскую тэму ён закрануў 20 верасня 1986 г., падчас аўдыенцыі для навукоўцаў-фізікаў, якія ўдзельнічалі ў ХХІІІ Міжнародным кангрэсе групы Ampère.

“Пасля Хірасімы атамны страх навіс над чалавецтвам, таксама таму, што кіраўнікі народаў працягвалі нарошчваць свае жудасныя арсеналы. Пасля нядаўняй чарнобыльскай катастрофы мы павінны былі прызнаць, што мірнае выкарыстанне атама звязана з рызыкай сур’ёзных небяспекаў. Ці павінны самыя цудоўныя дасягненні чалавека павярнуцца супраць яго, а яго вынаходніцкі геній ператварыцца ў знішчальную сілу?”, - пытаўся Папа.

Беларускія дзеці ў сэрцы Святога Айца

Св. Ян Павел ІІ пры кожнай нагодзе шчыра вітаў дзяцей з чарнобыльскай зоны, якія прыязджалі на аздараўленне ў Італію, не забываючы ў малітве пра тых, хто такой магчымасці не меў. Падчас агульнай аўдыенцыі, 31 сакавіка 1993 г. у Ватыкане, ён з бацькоўскай цеплынёй звярнуўся да маленькіх пілігрымаў з паўднёвай Беларусі.

“З радасцю вітаю дзяцей з Лунінецкага раёна ў Беларусі, якія пацярпелі ад атамнай радыяцыі з Чарнобыльскай АЭС і былі прыняты ў некаторых парафіях Рыма на перыяд аздараўлення. Дарагія сябры, няхай ваша прабыванне ў Італіі прыдасць бадзёрасці вашаму целу і супакой душы”, - жадаў ён.

У 1995 г. Папа скіраваў слова да беларускіх дзяцей на беларускай мове: “Дарагія беларускія дзеткі! Папа Рымскі вас вітае і ўпрошвае Стварыцеля неба, зямлі, вод, кожнай істоты на зямлі, аб літасці для вас і вашых сем’яў, што жывуць у чарнобыльскай зоне, каб вы выраслі здаровыя. Падзякуйма італьянскім вернікам за іх любоў да вас, беларускія дзеці!”, - казаў Пантыфік.

Салідарнасць дапамагае адчуваць сябе грамадзянамі вялікай сям’і

Св. Ян Павел ІІ высока адзначаў дапамогу, якую краіны, арганізацыі і асобныя людзі аказвалі тым, хто пацярпеў у выніку трагедыі. У 10-ю гадавіну атамнай катастрофы, 21 красавіка 1996 г., ён сказаў:

“На наступны чацвер прыпадае дзясятая гадавіна жудаснай атамнай аварыі на Чарнобыльскай АЭС ва Украіне. У гэту хвіліну я хацеў бы ўзгадаць пра міжнародную салідарнасць, якая зарадзілася тады і трывае дагэтуль, у адносінах да шматлікіх сем’яў, якія пацярпелі, і асабліва да самых малых. Многія каталіцкія структуры ў Італіі, Польшчы і іншых краінах, аказалі гасціннасць і дапамогу гэтым дзецям. Выказваю ім маю шчырую ўдзячнасць”.

Пантыфік асаблівым чынам падкрэсліваў шчодрасць італьянскіх сем’яў, у якіх змаглі адпачыць сотні тысяч беларускіх дзяцей з тэрыторыі, забруджанай радыяцыяй. Пасля малітвы “Анёл Панскі” 19 ліпеня 1998 г. у Ватыкане ён сказаў:

“Мне вельмі прыемна прывітаць чарнобыльскіх дзяцей з Беларусі, якія тут прысутнічаюць, а таксама групы сем’яў, якія ўжо цягам многіх гадоў іх прымаюць, дорачы ім спакойны і аздараўляючы адпачынак. Выказваю маю ўдзячнасць і ахвотна падтрымліваю такія ініцыятывы дзейснай салідарнасці, якія дапамагаюць адчуваць сябе грамадзянамі адзінай вялікай агульнай сям’і”.

Падрыхтаваць будучыню без атамных пагроз

У 2001 г., узгадваючы пра трагічныя наступствы аварыі на Чарнобыльскай атамнай электрастанцыі, Пантыфік заклікаў падрыхтаваць для будучых пакаленняў “мірную будучыню, пазбаўленую страху і падобных пагрозаў”, а таксама “прасіць Пана аб святле і падтрымцы для тых, хто на розных узроўнях адказвае на лёс чалавецтва”.

Падчас свайго падарожжа ва Украіну ў 2001 г. ён звярнуўся да навукоўцаў, нагадваючы, што “тэхнічны патэнцыял неабходна злучыць з нязменнымі этычнымі каштоўнасцямі, каб была гарантавана належная павага да чалавека і яго неад’емнай годнасці”.

Бэнэдыкт XVI і малітва за адказных за лёс чалавецтва

Бэнэдыкт XVI казаў пра аварыю на Чарнобыльскай АЭС у яе 20-ю гадавіну. Ён выказаў удзячнасць усім, хто прычыніўся да дапамогі пацярпелым, а таксама заклікаў палітыкаў да з’яднанных дзеянняў.

“Менавіта сёння ўспамінаецца дваццатая гадавіна аварыі на Чарнобыльскай АЭС. У сувязі з гэтым, адчуваю абавязак выказаць удзячнасць сем’ям, асацыяцыям, грамадзянскім уладам і хрысціянскім супольнасцям, якія на працягу гэтых гадоў працавалі, каб прымаць і лячыць дарослых і асабліва дзяцей, пацярпеўшых ад наступстваў гэтага трагічнага здарэння. Яшчэ раз узносячы малітву за ахвяр гэтай катастрофы, з такімі далёка ідучымі наступствамі, і за ўсіх, хто носіць на целе яе сляды, просім Пана аб святле для адказных за лёсы чалавецтва, каб у сумесным намаганні паклалі ўсе сілы на службу міру, павазе да патрэбаў чалавека і прыроды”, - казаў Папа падчас агульнай аўдыенцыі ў Ватыкане 26 красавіка 2006 г.

Падзяка Францішка ліквідатарам

З нагоды 30-й гадавіны катастрофы на ЧАЭС, 20 красавіка 2016 г., Францішак сустрэўся з дэлегацыяй ліквідатараў наступстваў аварыі, якую суправаджаў арцыбіскуп Тадэвуш Кандрусевіч. “Вітаю пілігрымаў, якія прыбылі з Украіны і Беларусі ў рамках міжнароднай канферэнцыі з нагоды 30-годдзя трагедыі ў Чарнобылі. Зноў узносячы малітвы за ахвяр гэтай катастрофы, выказваем нашу ўдзячнасць ратаўнікам і прызнанне за ўсе ініцыятывы, пакліканыя аблегчыць пакуты і выправіць прычыненую шкоду”, - казаў тады Святы Айцец.

Падчас свайго візіту ў Японію і сустрэчу з людзьмі, якія пацярпелі падчас аварыі на атамнай электрастанцыі ў Фукусіме, Францішак прызнаўся, што ў яго выклікае хваляванне далейшае выкарыстанне атамнай энергетыкі.

Паводле Vatican news

Друкаваць

Вялікі пост

Наблізіцца да Бога праз любоў да бліжняга

Час Вялікага посту для кожнага хрысціяніна з’яўляецца асаблівым і выключным. Па-першае, ён павінен дапамагчы нам падрыхтаваць свае сэрцы і душы да перажывання одной з найважнейшых праўд веры аб Уваскрасенні нашага Збаўцы Езуса Хрыста. Па-другое, гэта час, калі трэба яшчэ больш скіраваць увагу на свае адносіны з Богам і з бліжнім.

Адно з галоўных пасланняў Вялікага посту – напамін аб тым, што гэта выключны час для практыкавання малітвы, посту і міласціны. Падчас гэтага разважання хацелася б большую ўвагу скіраваць на міласціну і разглядзець яе ў кантэксце канкрэтных учынкаў міласэрнасці ў адносінах да нашага бліжняга.Аб міласціне на карысць патрабуючых вельмі многа сказана на старонках Святога Пісання.

У Старым Запавеце Бог заклікае да асаблівага клопату аб убогіх, патрабуючых, абяздоленых, аб сіротах і ўдовах, аб тых, хто нічога не мае. Важным момантам з’яўляецца таксама жаданне дапамагчы і быць адкрытым на патрэбы іншага, каб такім чынам адчуць сапраўдную радасць (параўн. Дрг 15, 10). У Кнізе Тобія можам прачытаць прызыў даваць міласціну ўсім, хто паступае справядліва, і не адварочваць свой твар ад беднага, каб так жа і Бог не адвярнуў свой твар ад нас (параўн. Тоб 4,7). Гэтыя словы вельмі добра дапамагаюць зразумець сэнс і значэнне міласціны і ўвогуле міласэрнасці адносна бліжняга.

У Новым Запавецце Езус Хрыстус таксама заахвочвае нас не забываць пра тых, хто знаходзіцца ў патрэбе. Аднак прыпамінае, што не павінны гэтага рабіць для сваёй славы ці напаказ: “Калі даеш міласціну, не трубі перад сабою, як робяць крывадушнікі ў сінагогах і на вуліцах, каб людзі хвалілі іх. Сапраўды кажу вам: яны атрымліваюць сваю ўзнагароду. Калі даеш міласціну, няхай не ведае твая левая рука, што робіць правіца твая, каб міласціна твая была патаемнай. А твой Айцец, які бачыць патаемнае, аддасць табе” (Мц 6, 2–4). Такім чынам, кожны, хто дае міласціну, адкрывае перад патрабуючым не толькі свае запасы і зберажэнні, але і сваё сэрца, якое напаўняецца радасцю ад таго, што можаш дапамагчы іншаму і атрымаць узнагароду Нябеснага Айца.

Час Вялікага посту – гэта добрая нагода, каб практыкаваць дабрачынныя дзеянні. Міласціна і адкрытасць на бліжняга, які знаходзіцца ў патрэбе, заўсёды будуць актуальныя, таму што сярод нас пастаянна ёсць тыя, каму неабходна дапамога. Аднак міласціна як аказанне міласэрнасці іншай асобе праяўляецца не толькі ў фінансавай дапамозе, але і ў канкрэтных учынках. Тут варта ўзгадаць пералічаныя ў Катэхізісе Каталіцкага Касцёла ўчынкі міласэрнасці для душы і цела, аб якіх таксама нельга забываць (параўн. ККК 2447).

Бясспрэчна, матэрыяльная падтрымка вельмі важная, таму што навокал мноства людзей, што маюць праблемы з тым, каб забяспечыць сябе нават у мінімальных штодзёных патрэбах. На гэта могуць уплываць розныя фактары, пэўныя жыццёвыя абставіны, і часам здараецца, што яны не залежаць ад самога чалавека. У такой сітуацыі паўстае пытанне: як сябе паводзіць у адносінах да бліжняга, які знаходзіцца ў патрэбе? Можна сказаць, што гэта не мая справа і я не павінен дапамагаць патрабуючым, бо не я з’яўляюся прычынай іх праблем і цяжкасцей, у якіх апынуліся. Аднак ці такой павінна быць пазіцыя хрысціяніна адносна свайго бліжняга?

Адным з самых галоўных матываў, які нас заклікае да таго, каб быць адкрытым на патрэбы людзей, з’яўляецца запаведзь любові, а менавіта яе другая частка, якая наказвае “любіць бліжняга свайго, як самога сябе” (параўн. Лк 10, 27). Мне вельмі падабаюцца словы св. Яна ад Крыжа аб тым, што “напрыканцы жыцця судзіць нас будуць з любові”. Нашы канкрэтныя ўчынкі і справы будуць у гэты момант мець самую вялікую каштоўнасць і важнасць. Таму заўсёды пытаю самога сябе: “што я зрабіў для іншых?”, “ці заўсёды адкрыты на рэальныя патрэбы свайго бліжняга?”, “ці гатовы нешта адарваць ад сябе, калі бачу свайго брата ў патрэбе?”. Для хрысціяніна гэта вельмі важныя пытанні, на якія нельга проста не звяртаць увагі.

З упэўненасцю можна сцвердзіць, што міласэрнасць, якая праяўляецца ў канкрэтных сітуацыях і справах, з’яўляецца сэрцам хрысціянскага жыцця, яна прызывае ўважліва азірацца навокал, таму што побач знаходзіцца наш бліжні. Мы не можам быць чужымі адзін аднаму і абыякавымі да лёсу іншых. Часта апраўдваем сябе крытычнай фразай, што “гэта іх жыццё”, што гэта прыватная сфера кожнага чалавека, і яе трэба паважаць. Так мы хочам апраўдаць сябе і сваю эгаістычную незацікаўленасць іншым чалавекам і яго патрэбамі. Аднак запаведзь любові да бліжняга патрабуе ўсведамлення таго, што мы нясём адказнасць за тых, хто знаходзіцца побач.

Адказнасць за бліжняга з’яўляецца праяўленнем жадання служыць яму дабром і любоўю. Цікавіцца іншым чалавекам, яго жыццём – значыць адкрыць вочы на яго патрэбы: не толькі матэрыяльныя, але і духоўныя. Любоў да бліжняга – гэта таксама клопат пра яго духоўнае дабро, а перш за ўсё, пра вечнае збаўленне. І ў такіх пытаннях мы як хрысціяне не маем права быць абыякавымі.

Сёння існуе вельмі шмат магчымасцей, каб практыкаваць міласціну і міласэрнасць у адносінах да свайго бліжняга. Гэта і ініцыятывы дабрачынных арганізацый, і шматлікія акцыі, якія адбываюцца ў парафіяльных супольнасцях, і зборы неабходных рэчаў для дзіцячых дамоў і хоспісаў у гандлёвых цэнтрах, і сталоўка для бедных, і розныя фонды дапамогі патрабуючым, і многія іншыя ініцыятывы.

Аднак у чарговы раз трэба прыгадаць, што нельга абмяжоўваць час міласэрнасці і аказання міласціны толькі перыядам Вялікага посту. Запаведзь любові да бліжняга павінна мабілізаваць нас кожны дзень, незалежна ад перыяду і сітуацый, таму што, як сказаў ужо вышэй цытаваны св. Ян ад Крыжа, “напрыканцы жыцця судзіць нас будуць з любові”. З любові, якая праяўляецца ў канкрэтных учынках і справах. Таму няхай гэты час будзе для кожнага з нас чарговай нагодай, каб зрабіць рахунак сумлення з рэалізацыі запаведзі любові ў нашым хрысціянскім жыцці, таму што менавіта праз любоў да бліжняга мы набліжаемся да Бога.

Паводле "Слова Жыцця", кс. Ян Раманоўскі

Друкаваць

Вялікі пост

14 сакавiка — IV нядзеля Вялікага посту, Нядзеля радасці

IV нядзеля Вялікага посту называецца Нядзеляй радасці – Laetare.

Друкаваць

Калі пастанова становіцца дарам?

Час Вялікага посту атаясамліваецца ў нас з пастановамі, адрачэннем, намаганнямі.

Не аднойчы мы настолькі паглынутыя сваімі пастановамі, што забываемся пра некалькі важных момантаў, якія надаюць ім сэнс. Тады замест навяртання трэніруем сваю волю альбо клапоцімся пра фігуру і здароўе, даказваем сабе і іншым, што можам не піць алкаголю, не есці прысмакаў, не паліць, а таксама шмат іншага робім, каб паказаць, на што мы здольныя. Аднак у Вялікім посце гаворка зусім не пра гэта... А пра любоў, навяртанне, нашу маласць, слабасць і барацьбу з эгаізмам. Дзіўна? Я ўжо тлумачу, што маю на ўвазе.

Любоў – таму што Езус з любові прыйшоў на зямлю, зведаў жорсткія мукі і памёр на крыжы, а потым уваскрос. З любові да Цябе і да мяне – такіх, якія мы ёсць. І адзінае, чаго Ён прагне ад нас узамен, – любоў. Таму, калі я жадаю прыняць якую-небудзь пастанову, то толькі таму, што хачу больш любіць Езуса і іншых людзей. Гэта прыгожа гучыць, але ўсё ўскладняецца, калі пераходзім да канкрэтыкі. Бо калі прыглядзімся да сябе і здолеем зразумець, што ў нашых паводзінах раніць Езуса і бліжніх, няпроста будзе змяніць альбо адмовіцца ад гэтага. Падумай, што можа займаць такое месца ў Тваім жыцці. Калі глыбока зазірнём у сваё сэрца, то адной гэтай рэчы можа быць дастаткова для пастановы на ўвесь перыяд Вялікага посту. Толькі трэба ўбачыць сябе ў праўдзе, што таксама няпроста. Варта папрасіць у Святога Духа аб гэтым дары. Навяртанне – гэта змена мыслення. Маю на ўвазе наша ўспрыманне таго, што робім для Бога. Часам мы паводзім сябе так, быццам міласціва знаходзім некалькі хвілін свайго каштоўнага часу для малітвы, забываючы, што Бог з’яўляецца Валадаром часу і вечнасці, альбо думаем, што ўласнымі намаганнямі можам нешта змяніць у сабе. Калі Ты ўжо спрабаваў сур’ёзна змагацца з нейкай сваёй слабасцю, то з вопыту ведаеш, што не можаш змяніцца без дапамогі Езуса.

У гэтым кантэксце мне вельмі падабаецца апавяданне пра малога хлопчыка, які з мамай прыйшоў на канцэрт вядомага піяніста. Хлопчыку было крыху сумна ў вялікай зале, поўнай людзей, якія чакалі цудоўнага канцэрта. Калі мама на хвілінку адвярнулася, каб паразмаўляць з жанчынай, якая сядзела побач, малы ціха ўстаў і пайшоў да сцэны, не ведаючы, што гэта. Ён убачыў лесвіцу і зайшоў за таямнічую заслону, за якой аказалася прыгожае фартэпіяна. Хлопчык ужо пачаў вучыцца ў музычнай школе, таму падышоў і сеў на зэдлік пры інструменце. Раптам загарэлася святло, прагрымелі бурныя апладысменты, заслона раскрылася, і на сцэну выйшаў піяніст. Ён быў трохі здзіўлены, убачыўшы перапалоханага хлопчыка са слязьмі на вачах, які быў аслеплены яркімі агнямі і не мог знайсці вачыма маму. Але музыкант спакойна падышоў да дзіцяці і спытаў яго, ці ўмее граць на фартэпіяна. Хлопчык, змагаючыся са слязьмі, зрываючымся голасам адказаў, што можа сыграць песню “Узлез каток на платок”. Сусветна вядомы піяніст сур’ёзна паставіўся да гэтага прызнання і прапанаваў дзіцяці зайграць. Дрыжачымі пальцамі, не заўсёды трапляючы на патрэбныя клавішы, маленькі хлопчык сыграў свой твор. Затым музыкант прапанаваў маладому піяністу зайграць зноў, але ўжо ўдвух. Хлопчык іграў усё больш упэўнена і смела, ужо не блытаў ноты, а майстар фартэпіяна граў з ім, на хаду ствараючы з гэтай простай песенькі арыгінальную і дзівосную імправізацыю. Яшчэ доўга пасля ў прэсе згадваўся гэты канцэрт як найпрыгажэйшае выступленне славутага музыканта за ўсё турнэ.

Прыблізна так выглядае наша супрацоўніцтва з Богам у імкненні да навяртання, дабра, прыгажосці, святасці. Езус не хоча рабіць гэтую цудоўную справу без нашага ўбогага, маленькага, сціплага, дрыжачай рукой сыгранага “Узлез каток...”. Таму пастановы патрэбны для таго, каб мы адкрыліся на Божую ласку і на цуды, якія Ён прагне ўчыніць у нас, і прагне нашмат больш, чым мы самі. Спадзяюся, Ты ўжо разумееш, што я мела на ўвазе адносна навяртання і нашай маласці.

Магчыма, Цябе здзіўляе, што пры нагодзе велікапосных пастаноў кажу пра барацьбу з эгаізмам. Іменна так, некаторыя пастановы з’яўляюцца мастацтвам дзеля мастацтва, і замест таго, каб змяняць нас да лепшага і адкрываць на іншых, яны замыкаюць нас у цесным коле здзяйснення чагосьці выключна для сябе. Вось прыклад. Калі я прымаю праславутую пастанову не есці салодкага і даказваю сабе, што магу, а ў дадатку гэта прыносіць карысць майму здароўю, то я нічога не раблю для іншых. Інакш, калі гэтыя прысмакі я аддаю каму-небудзь альбо ахвярую патрабуючым зэканомленыя грошы. Ці калі хачу адмовіцца ад пастаяннага баўлення часу ў сацыяльных сетках, вызвалены час магу правесці з блізкімі або з тымі, хто патрабуе дапамогі. Мая ахвяра, адмова ад чагосьці павінна стаць падарункам для іншых, тады гэта вылечвае мяне ад эгаізму!

Вяртаючыся да першапачатковага пытання пра тое, ці маюць і калі велікапосныя пастановы маюць сэнс, можам сцвердзіць, што маюць, але толькі ў тым выпадку, калі яны зроблены з любові да Езуса, з жаданнем навярнуцца і з усведамленнем уласнай маласці, а таксама для таго, каб перамагаць у сабе эгаізм. Няхай мая пастанова, мая ахвяра стане дарам!

Паводле "Слова Жыцця", с.Зоя Дамброўская

Друкаваць

Крыжовы шлях, Вялікі пост

Крыжовы шлях: набажэнства з вялікай гісторыяй і глыбокай малітвай

Крыжовы шлях — гэта напамін пра шакуючы сваім жорсткім рэалізмам найважнейшы ў гісторыі збаўлення ахвярны чын Божага Сына: Яго дарогу пакутаў ад месца смяротнага прысуду з вуснаў Пілата (у т. зв. крэпасці Антонія) праз вуліцы Ерузалема да ўрочышча за сценамі горада пад назвай Галгота (лац. Кальварыя). Там Хрыстус быў укрыжаваны і памёр за збаўленне чалавецтва. Захаваліся дакладныя гістарычныя крыніцы з 380 г., якія апісваюць перадвелікодныя набажэнствы хрысціянаў Ерузалема з нагоды наведвання мясцінаў, звязаных з найважнейшымі пасхальнымі падзеямі: шэсце з малітвамі і спевамі ў Пальмовую нядзелю, наведванне Гетсіманскага саду ў Вялікі чацвер, малітоўная працэсія на Галготу і адарацыя Крыжа ў Вялікую пятніцу.

Развіццё гэтага набажэнства на Святой Зямлі было на некаторы час затрымана з-за набегаў язычніцкіх плямёнаў і мусульманскіх заваяванняў. Калі ў 1099 г. хрысціянскім ваярам-рыцарам удалося вызваліць Ерузалем ад ісламскіх заваёўнікаў, распачаўся новы перыяд у развіцці пілігрымак да святых месцаў, звязаных з жыццём, мукай, смерцю і ўваскрасеннем Хрыста. Былі адро¬джаныя або нанова збудаваныя касцёлы на кожным памятным для хрысціянаў месцы Святой Зямлі. Крыніцы з XI–XIII стагоддзяў апісваюць, як вернікі з пакутнымі малітвамі і спевамі прахо¬дзілі па той самай дарозе, па якой Езус нёс Крыж збаўлення свету. Пісьмовыя крыніцы з 1228 г. упершыню ўжываюць вядомую назву гэтай ерузалемскай дарогі – «Via Dolorosa» (Балесны шлях), а ў 1294 г. упершыню ў пісьмовых крыніцах сустракаецца назва набажэнства: «Kрыжовы шлях» (італ. Ricoldo da Montecroce).

У 1320 г. надзвычай важныя для хрысціянаў і тысяч пілігрымаў месцы на Святой Зямлі Касцёл даверыў апецы францішканаў. Яны ўпарадкавалі спосаб наведвання і парадак малітваў у святых месцах. Лічыцца, што менавіта браты францішкане пачалі ствараць вядомае нам у сучасным выглядзе набажэнства Крыжовага шляху з рознымі варыяцыямі стацый (малітоўных прыпынкаў), праходзячы дарогу мукаў Езуса па вуліцах Ерузалема. Канчаткова набажэнства набыло сучасныя рысы толькі ў канцы XVIII ст., хоць назва «Крыжовы шлях» канчаткова замацавалася за гэтым набажэнствам намнога раней — у 1458 г. (Уільям Уэй).

Даследчыкі лічаць, што на развіццё малітоўнага перажывання Крыжовага шляху ў вялікай ступені паўплывала адраджэнне пілігрымкавага руху да Святой Зямлі пасля яе вызвалення ад мусульманаў у XI ст. Вернікі маглі фізічна дасягнуць месцаў, дзе жыў, хадзіў, быў замучаны і ўваскрос Збавіцель свету (культ Святога Крыжа, Божага Гробу і да т.п.). Менавіта ў гэты перыяд (ХІ–ХІІІ стст.) па ўсёй Еўропе бурна развіваецца набажэнства да Хрыстовай Мукі (св. Бэрнард з Клерво, св. Францішак Асізскі і інш.). Вернікам хацелася суадчуць не толькі духоўна, але і фізічна — праз пачуцці, дотык, сузіранне — усё тое, што перажываў Езус як Сын Божы і як Чалавек падчас Яго асуджэння, бічавання, крыжавання, памірання за людскія грахі.

Далёка не ўсе вернікі мелі магчымасць пабываць на Святой Зямлі, таму спачатку пры касцёлах францішканаў, а пасля і пры кожным касцёле па ўсім свеце, пачалі арганізоўвацца мясціны для духоўных пілігрымак па Святой Зямлі: кальварыі, каплічкі, візуалізаваныя стацыі і набажэнствы Крыжовага шляху на ўзор ерузалемскіх. У XVI ст. гэтае набажэнства пачало набываць рысы, усё больш падобныя да сучасных (Адрыхоміус, 1584 г.). У XVIII ст., у часы барока, гэтае набажэнства набыло надзвычай багатыя формы як у знешнім выглядзе (выявы, каплічкі, стацыі, літургічнае аздабленне і цырымоніі), так і ў форме малітваў, спеваў і духоўных разважанняў.

Шматвяковая папулярнасць набажэнства Крыжовага шляху звязана з тым, што яно дае нам магчымасць сузіраць чалавечае аблічча Бога і заглыбіцца ў Яго перажыванні. У муке Хрыстус явіцца нам перадусім не як Усёмагутны Стварыцель з неба, але як зямны Чалавек з крыві і косці. Ён ходзіць па нашых сцяжынах, есць, спіць, размаўляе, стамляецца, смяецца і плача. Ён такі блізкі, даступны і зразумелы! Чалавечны. Нам, людзям, не трэба шмат тлумачыць, што такое боль несправядлівага асуджэння, збіццё, параненасць, апляванне і няўдзячнасць акружэння. Не трэба быць вучоным, каб зразумець усе гэтыя пачуцці і перажыванні, а праз іх глыбей спасцігнуць боль любячага Бога (гл. Рым 5, 8; Эф 2, 4–7).

Развіццё духоўнасці, звязанай з пабожным суадчуваннем мукі Збавіцеля, заўсёды пабуджала вернікаў да больш глыбокага пакаяння. Чым больш разумееш цану Крыжовых пакутаў, цану Збаўлення, тым больш усведамляеш незаслужанасць дару Хрыстовай Ахвяры і Адкуплення (гл. Ян 10,18). Такі падыход да пакаяння дапамагае чалавеку адарвацца ад духоўна небяспечнай сканцэнтраванасці на ўласнай грэшнасці, каб пачаць разглядаць яе з перспектывы любові Бога. Духоўная (і жыццёвая) пераарыентацыя з грэшнага «я» на любячага Бога, калі не грэх, але дар Хрыстовага Крыжа становіцца цэнтрам аднясення да ўсяго, стварае зусім іншы падыход і да веры, і да сябе, і да ўсяго свету (гл. Гал 3, 13). Малітва становіцца ўсё больш кантэмпляцыяй (малітоўным сузіраннем і захапленнем) сапраўднага Аблічча Бога, бязмежна любячага аж да Ахвяры Крыжа, аж да мукі і смерці. Таму набажэнства Крыжовага шляху дапамагае верніку выправіць жыццёвыя і малітоўныя арыенціры, каб адэкватна і з перспектывы вечнага збаўлення разглядаць сябе і сваё акружэнне.

Усведамленне вялікай праўды пра тое, што грэшнасць чалавека нельга разглядаць толькі з пункту гледжання яго слабасці і нікчэмнасці, але з перспектывы ўкрыжаванай любові Бога, стала імпульсам да паглыблення тэалогіі Крыжа. Ужо з часоў Сярэднявечча гэта спрыяла развіццю малітоўнага культу, медытацыі і кантэмпляцыі Хрыстовых Ранаў, Крыві, Найсвяцейшага Сэрца. Пасійная (лац. «passio» — мука) пабожнасць яшчэ больш паглыблялася праз т.зв. містэрыі: вулічныя інсцэніроўкі Крыжовага шляху, Мукі, пахавання Езуса. Напрыклад, візуалізаваны Крыжовы шлях, падрыхтаваны дамініканцамі ў XVI ст., налічваў ажно 108 стацый і карыстаўся надзвычайнай папулярнасцю ва ўсіх гарадах Еўропы, у тым ліку і ў Беларусі. Гэта была сапраўдная рэлігійная падзея, моцныя рэкалекцыі працягласцю ў чатыры дні. Сумяшчэнне глыбокай тэалагічнай думкі з разважаннем пра боль Бога, фізічна ўвасобленыя ў Муцы і Смерці Хрыста, робіць набажэнства Крыжовага шляху надзвычай важным сродкам духоўнага сталення.

У другой палове XX ст. Касцёл звярнуў увагу на яшчэ адзін важны момант пасійнай пабожнасці — яе пасхальную перспектыву. Канстытуцыя «Sacrosanctum Consilium» ІІ Ватыканскага Сабору (1963 г.) заклікае душпастыраў і вернікаў дапасоўваць усе набажэнствы да пасхальнага духа літургіі Касцёла (SC 13), у сувязі з чым у другой палове ХХ ст. у набажэнствах Крыжовага шляху на заканчэнне або ў выглядзе апошняй стацыі дадаецца малітоўнае разважанне пра Змёртвыхпаўстанне Хрыста. Справа Адкуплення свету скончылася не на Крыжы, не ў смерці, але ў поўнай перамозе ўваскрослага і вечна жывога Езу¬са над грахом, смерцю, д’яблам і над усялякім злом.

Сучасны пасхальны акцэнт у набажэнстве Крыжовага шляху вельмі моцна пераклікаецца з духоўнасцю першых вякоў хрысціянства, калі ўся літургія, малітва, медытацыя і кантэмпляцыя, усё жыццё чалавека разглядалася і перажывалася ў святле Хрыстовай Пасхі — абсалютнай перамогі бязмежнай Любові Бога ў балеснай барацьбе за збаўленне чалавека (гл. Ян 12, 32; Флп 2, 8). Касцёл нагадвае нам вельмі важную праўду Божага Аб’яўлення: неабходна разглядаць грэх у святле збаўлення; пакаянне — у святле прабачэння; нягоднасць — у святле дару; Крыж — у святле ўваскрасення. Няма такога болю, пакутаў ці смерці, якія Божая любоў не магла б перамагчы, аздаравіць і збавіць (гл. Ян 3, 14–15). Крыжовы шлях Хрыста — гэта вечны напамін пра неверагодную і ўсёпераможную любоў Пана, які стаў Чалавекам, каб учыніць нас сваімі выратаванымі дзецьмі (гл. Ян 3, 16; 1 Кар 1, 23–24).

Паводле Ave Maria

Друкаваць